Niet élke pol geeft hooikoortsklachten

Kiekeboe! Twee gekrulde stengeltjes ­lijken hier in beeld te springen van ­achter de doeken aan de zijkant, als in een poppenspel. Het zijn zogeheten stijlen, de vrouwelijke geslachtsdelen van een paardenbloem.

Die behoort tot de composietenfamilie, net als bijvoorbeeld biggenkruid. Veel soorten uit deze familie herken je aan hun lintvormige bloemblaadjes – de ‘doeken’ aan de randen van de foto.

Samen met de gekrulde stempels, bovenop, proberen de stijlen zo veel mogelijk pollen (die mannelijke zaadjes bevatten) te vangen. Dat is hier goed gelukt. Dankzij een plakkerige vloeistof op de stempel en de weerhaakjes aan de stijl zit het bloempje bezaaid met wel honderden pollenkorrels – inderdaad, de kleine gele bolletjes op de foto. Een paar daarvan groeien uiteindelijk de stijl in, helemaal naar beneden tot aan het zogenaamde vruchtbeginsel, hier buiten beeld. Daar bevruchten ze de eicellen van de plant en ontstaan zaden.

Meeliften

De pollenkorrels zijn overigens niet zomaar komen aanwaaien bij deze bloem. Ze liftten mee op de achterlijven van bijen, hommels en andere insecten, in hun zoektocht naar nectar. Hooikoortsklachten geven paard en de meeste andere composietbloemen dan ook niet, tenzij je je neus – of handen – erin steekt.

Dat is heel anders voor windbestuivers, zoals grassen en granen. Zoals hun naam al doet vermoeden laten zij de wind hun pollen vervoeren. Bijna onzichtbaar vliegen deze vervolgens onze ogen en neuzen in, met allergische reacties tot gevolg.

De witte paardebloem-parachutes krijgen daar in de zomer soms onterecht de schuld van. Niet gek, die razen wél duidelijk zichtbaar door de lucht. Soms lijken het wel sneeuwstormen. Maar zij vervoeren alleen zaadjes, klaar om nieuwe grasvelden te bevolken. Pollenkorrels zitten er niet tussen, die hebben hun werk er juist allang opzitten.

_{Foto: Dr. Csaba Pintér/Nikon Small World. Uitleg: Dr. Maurice Martens, bioloog en redacteur van Pollenniews/Flora van Nederland.}