ING bleek, ondanks zijn chique raad van commissarissen geen vrienden meer te hebben in Den Haag

Je hoort weleens zeggen dat we mede door het grote boze bedrijfsleven worden geregeerd: kijk maar hoe Shell en Unilever het belastingbeleid naar hun hand kunnen zetten, kijk maar hoe eenvoudig al die lui toegang hebben tot het Torentje, kijk maar hoe ze allemaal sms’jes naar de premier mogen sturen en nog antwoord krijgen ook.

Dit weekend las ik in een adembenemend verhaal in Het Financieele Dagblad dat het soms heel anders gaat. Dat ze in de boardroom ook weleens het lid vol op de neus krijgen van Den Haag. En dat ze daar nogal verontwaardigd over kunnen worden op zo’n hoofdkantoor.

Het adembenemende verhaal gaat over ING. Drie journalisten van het FD reconstrueerden de gang van zaken rond de schikking van 775 miljoen euro die ING trof met het Openbaar Ministerie om vervolging voor een witwasaffaire af te kopen.

De reconstructie staat bol van de fraaie details over misrekeningen in de top. Zo dacht het ING-bestuur tot het allerlaatste moment dat ze weg zou komen met een overzichtelijke boete van enkele tientallen miljoenen euro’s, en niet met de hoogste schikking voor het Nederlandse bedrijfsleven tot dusver. En zo was bij niemand in de raad van commissarissen de gedachte opgekomen dat het misschien raar was om ceo Ralph Hamers er 3 miljoen salaris bij te geven terwijl er tegelijkertijd een megaboete van het Openbaar Ministerie aan zat te komen.

Razend interessant wordt het FD-verhaal wanneer de bankentop politieke rugdekking gaat zoeken. Bij ING hebben ze dan net de schok te verwerken gekregen dat het OM geen clementie toont en 775 miljoen euro eist. Hans Wijers, voorzitter van de raad van commissarissen van ING en voormalig minister voor D66, sms’t minister van Financiën Wopke Hoekstra, die verantwoordelijk is voor de financiële sector (er wordt heel wat af gesms’t in die kringen, wat de bange vraag oproept of al die sms’jes wel bewaard worden voor toekomstige biografen).

Wijers wil graag met Hoekstra afstemmen dat hij niet gaat natrappen naar ING wanneer de schikking publiek wordt gemaakt, maar de bank een beetje uit de wind zal houden door niet op de golven van de onvermijdelijke publieke verontwaardiging mee te liften met spierballentaal of aanvullende sancties. Redelijke mannen onder elkaar, beetje begrip kweken voor de precaire situatie waarin de bank verkeert: dat moet lukken toch? Want zo ging het vroeger ook.

Maar nu komt het: Hoekstra heeft helemaal geen zin om zich begripvol op te stellen en een wit voetje te halen bij het ouwejongensnetwerk. Hij heeft het dossier gelezen, hij is ontsteld en hij ontbiedt Wijers bij hem op het ministerie. Hoekstra’s impliciete boodschap: er moet een hooggeplaatste kop rollen. Zo kwam het dat financieel topman Koos Timmermans werd geofferd.

Veelzeggend is de reactie van de rest van de ING-top. Ze zijn woedend over zo weinig medewerking vanuit de politiek. Eén van de boze leden van de raad van commissarissen heet Jan Peter Balkenende. Hoekstra is een partijgenoot van de oud-premier, maar ook die relatie blijkt niet bestand tegen het voornemen van het kabinet om dit keer níét de kant van het bedrijfsleven te kiezen.

Zo bleek ING, ondanks zijn chique raad van commissarissen met voormalige politieke kopstukken onder wie een oud-premier, geen vrienden meer te hebben in Den Haag. Soms werken oude mechanismen niet meer.