De Volkskrant film- en tv-tips voor vrijdag 4 januari
Elke dag tipt de redactie van de Volkskrant de beste programma’s en films op televisie. Dit zijn die van vrijdag 4 januari.
Captain Phillips (Paul Greengrass, 2013)
RTL 7, 20.30-23.10 uur
Meteen na de Amerikaanse première van Captain Phillips begon het gemor. De bemanning van het vrachtschip Maersk Alabama, dat in 2009 door Somalische piraten werd overmeesterd, klaagde dat hun kapitein Richard Phillips niet bepaald de onzelfzuchtige held was die de film van hem maakt. De arrogante Phillips zou destijds het gevaar bewust hebben opgezocht door dicht langs de Somalische kust te varen, omdat hij weigerde uit angst voor piraten van zijn koers af te wijken.
Barkhad Abdi, die in Captain Phillips de aanvoerder van de Somalische piraten speelt en daarvoor genomineerd werd voor een Oscar, verdiende met de rol slechts 65.000 dollar en ging na de opnamen werken in de telefoonwinkel van zijn broer.
Met dat commentaar in het achterhoofd lijkt Phillips de filmkapitein inderdaad een heiligenverschijning. Interessanter is het hem te vergelijken met de gemiddelde Hollywoodheld. Dan valt op hoe regisseur Paul Greengrass (United 93, Jason Bourne, 22 July), scenarist Billy Ray en hoofdrolspeler Tom Hanks juist de gewone, feilbare man in Phillips naar boven halen. Een man die zijn vak verstaat, maar die het even niet meer weet als een op qat trippende piratenbende, aangevoerd door de stoutmoedige Muse (debutant Barkhad Abdi), zijn vrachtschip kaapt.
Als maatschappijkritiek op de scheve verhouding tussen het Westen en de Derde Wereld maakt Captain Phillips zijn pretenties niet waar. Maar als zenuwslopende thriller, die je met zijn nerveuze documentairestijl door de gangen van de Maersk Alabama jaagt, is de film weergaloos.
The Big Lebowski (Joel & Ethan Coen, 1998) Veronica, 22.35-00.55 uur
Om iets te begrijpen van de cultstatus vanThe Big Lebowski, is het aan te raden de documentaire The Achievers: The Story of the Lebowski Fans eens te kijken. Ook een kijkje op lebowskifest.com, de website gelieerd aan het jaarlijks terugkerende Lebowski Festival, leert veel over de verzameling prettig gestoorde mafketels die deze film met zeldzaam hoge herkijkwaarde op handen dragen. Zonder een vastomlijnd script creëerden de broers Joel en Ethan Coen een universum dat aan elkaar hangt van droogkomische toevalligheden, met enkele tot in de puntjes uitgewerkte hoofdpersonages – Jeff Bridges als kamerjas dragende The Dude voorop – als bindende factor.
Millennium 3: Gerechtigheid (Daniel Alfredson, 2009)NPO 3, 22.55-01.15 uur
Aan het einde van Millennium 2 lag de schier onoverwinnelijke Lisbeth Salander (Noomi Rapace) half op sterven met een kogel in haar hersenen – en dat is precies het punt waarop het slotstuk van de trilogie verdergaat. De film voegt weinig toe aan de eerste twee afleveringen: wat aardige actiescènes, de ontknoping van het verhaal en een sterk opgebouwde climax in een (nagenoeg verlaten) rechtszaal, die zelfs voor de lezers van Stieg Larssons bestsellers spannend is.
Timbuktu (Abderrahmane Sissako, 2014) NPO 2, 23.45-01.15 uur
Het met zeven Césars bekroonde mozaïekdrama Timbuktu is overtuigend in zijn woede en overweldigend in zijn schoonheid. Het bijzonderste van deze speelfilm over de Malinese stad is dat Abderrahmane Sissako, afkomstig uit buurland Mauritanië, erin slaagt zonder oordelen een gemeenschap te tonen die wordt gecontroleerd door een fundamentalistisch regime. De regisseur schetst de gevolgen daarvan voor individuen, ongeacht aan wiens kant ze staan. Timboektoe viel in 2012 in handen van moslimextremisten. Een jaar later werd de stad bevrijd door het Franse leger, maar dat maakt Sissako’s film niet minder krachtig. Scherp, maar met een open blik beschouwt de regisseur de gevolgen van een bezetting. Sissako toont onder anderen een vrouw die zich verzet tegen de uithuwelijking van haar dochter, en jihadisten die gewapend op patrouille gaan.
Joanna Lumley’s Silk Road Adventure, NPO 2, 19.30 uur
In de laatste aflevering uit deze reeks bezoekt Joanna Lumley Oezbekistan en Kirgizië. In de Oezbeekse hoofdstad Tasjkent mag ze met lokale popster Rayhon Ganieva mee naar een extravagant bruiloftsfeest. Na een treinrit komt ze aan in het eeuwenoude stadje Samarkand, bekend om zijn historische gebouwen.
De nationale zwelgavond, NPO 3, 20.25 uur
Als antwoord op de schone schijn op sociale media komen presentator Tim den Besten en filosoof Damiaan Denys met dit programma over melancholie en mislukking. Met onder andere een demotiverende speech van theatermaker Stephanie Louwrier en actrice Georgina Verbaan over sociale ongemakken.
Napoleon in Holland, NPO 2, 21.10 uur
Documentaireserie over het bezoek van Napoleon Bonaparte aan Holland in 1811, gepresenteerd door Huub Stapel. Wat kwam de keizer doen en wat heeft hij achtergelaten? Stapel begint zijn reis, net als Napoleon, in Vlissingen en Dordrecht. Kenners Bart van Loo en Maarten van Rossem zorgen voor context.
Met de mantel der liefde, RTL 4, 22.30 uur
Tv-registratie van de cabaretvoorstelling waarmee Richard Groenendijk tussen 2014 en 2016 in de theaters stond. Na het succes van zijn vorige show was Groenendijk plots een graag geziene gast op televisie. In Met de mantel der liefde vertelt hij wat hem opviel en overkwam als kersvers bekende Nederlander.
The Graham Norton Show, BBC 1, 23.35 uur
Speciale aflevering over de kunst van het vertellen van een anekdote. Met tips en trucs van vaste gasten als Rob Brydon en Miriam Margolyes en de beste anekdotes uit het Graham Norton-archief van onder anderen Robbie Williams, Maggie Smith, Salma Hayek en Tom Hanks.
Ms. Lauryn Hill, Arte, 23.05 uur
Op muziekfestival Baloise Session in Basel viert Lauryn Hill het 20-jarig bestaan van haar eerste en (tot nu toe) enige soloalbum, The Miseducation of Lauryn Hill. Haar debuut was goed voor 5 Grammy’s en ging meer dan 19 miljoen keer over de toonbank. Sinds dat overdonderende succes treedt ze nog slechts sporadisch op.