Een vlinder moest de omslag worden van Vladimir Nabokovs gedichten

Een vlinder is een vlinder, maar vlinders zijn ook een symbool. Hun vliesdunne schoonheid verbeeldt de broosheid van het leven, maar staat tegelijkertijd voor transformatie en wederopstanding: de onaanzienlijke rups die sterft om terug te keren als oogverblindende atalanta of kleine vos.

Die bijbetekenissen zullen niet de eerste reden zijn dat Vladimir Nabokov al jong een grote liefde voor vlinders koesterde. Desondanks, de van oorsprong Russische schrijver onderging zelf ook een gedaanteverwisseling. Na zijn emigratie in 1940 naar de Verenigde Staten ontpopte hij zich tot de verbluffende woordkunstenaar van Engelstalige romans als Lolita, Pnin en Pale Fire. En parallel daaraan vond de schrijver emplooi als lepidopterist bij het Museum of Comparative Zoology van de Harvard-universiteit, waar hij een verzameling aanlegde van honderden minutieus nagetekende patronen op vlindervleugels.

De vlinder is een geijkt motief als boekomslag – denk alleen al aan Henri Charrières bestseller Papillon uit 1969 (over de ontsnapping van een gevangene) – maar voor de vertaling door Huub Beurskens van Nabokovs Verzamelde gedichten had uitgeverij Koppernik geen andere keuze: het moest een van die fameuze vlindertekeningen van de schrijver worden, vonden uitgevers Chris de Jong en Bart Kraamer eensgezind.

De door Nabokov gepenseelde polygonia thaïsoides op het omslag is geen bestaande soort, maar een fantasieschepping voor het privé-exemplaar van Lolita dat ­Nabokov schonk aan zijn echtgenote en literair geweten Véra. ‘Er waren nog andere opties’, zegt Chris de Jong. ‘Maar de polygonia thaïsoides voor Véra is het mooist.’