De Wallen verander je niet snel, ziet de ombudsman van Amsterdam
De ombudsman van Amsterdam woonde een tijd op de Wallen. Zondagavond presenteerde hij burgemeester Halsema zijn rapport over die ‘wetteloze jungle’. Valt het gebied nog te redden? Zuurmonds zeven problemen.
Vervuiling
19 juli: ‘Op een straathoek hebben ondernemers het afval niet goed aangeboden. De meeuwen hebben het gevonden en de troep ligt overal.’
Doordat het stadsbestuur flink heeft geïnvesteerd in extra reinigers en grotere vuilnisbakken liggen de straten er de laatste maanden wel wat beter bij, constateert Zuurmond. ‘Maar het blijft dweilen met de kraan open.’
Toeristen kopen nou eenmaal de hele dag door fastfood en ‘to go-maaltijden’. Die eten ze op straat en de resten laten ze daar ook achter. De huurders van airbnb-panden zetten vuilniszakken buiten op dagen dat het niet wordt opgehaald en horeca doet het vaak als de reinigingsdienst al is geweest. ‘Meeuwen en ratten zien hun kans schoon’, schrijft Zuurmond. Hij pleit onder meer voor een verbod op eten op straat en adviseert om camera’s neer te zetten op plekken waar vaak vuilnis wordt gedumpt.
Overlast
15 juli: ‘Na de lunch word ik opgeschrikt door teringherrie. Het blijkt een bus met ingebouwde disco, rookwerpers incluis.
‘Mijn geijkte geluidsmeter komt op 101,5 decibel en raadt me aan niet te lang in deze herrie te blijven.’
Zuurmond typeert de overlast op de Wallen als een ‘veelkoppig monster’: toeterende taxi’s en snorders op zoek naar klanten, cafés die in het holst van de nacht de deuren wijd open houden. En de honderden boten waarop feestgangers met versterkte muziek door de grachten varen. Maar misschien wel net zo belangrijk is volgens hem dat dit allemaal al verboden is, maar dat er niets tegen gebeurt. Zuurmond ziet zelfs ‘dubbel verval’ omdat mensen elkaar niet eens meer durven aanspreken op overtredingen. Ook hier heeft Femke Halsema dit najaar al wel ‘de handschoen opgepakt’, schrijft de ombudsman. ‘Onder meer door het alcoholverbod op straat te handhaven en varen op de grachten na 11 uur ’s avonds te verbieden.
Hoe vrijwel alles misging met het Amsterdamse ‘gemeentebordeel’ My Red Light
Het leek al te mooi om waar te zijn: een idealistisch ‘gemeentebordeel’ zonder uitbuiting van de sekswerkers. Nu blijkt dat het inderdaad niet goed gaat met My Red Light op de Amsterdamse Wallen: tegenvallende inkomsten, een last onder dwangsom wegens het niet juist melden van signalen van mensenhandel. Een reconstructie.
Overheidsbemoeienis is dodelijk voor het libido
Gas en licht zijn geprivatiseerd, maar de gemeente Amsterdam wordt nu opgeroepen een bordeel te gaan exploiteren. Peter Giesen schrijft in zijn Stekel over dit gemeentebordeel: ‘dat klinkt als een vegetarische varkensfokkerij.’
Overtoerisme
8 september: ‘Wakker gehouden door groepje schreeuwende Britse ‘toeristen’. Na half uur zo veel moed bijeengeraapt dat ik in pyjama naar buiten ging. Liepen ze net weg...’
Dankzij de online-platforms als Booking.com, Airbnb en sites met goedkope vliegtickets worden bijna alle bedden in de stad het hele jaar door verhuurd. Bovendien heeft de stad het imago van een plek waar alles kan, wat vrijgezellenfeesten en ‘pub crawls’ aantrekt. Makkelijk zal het niet zijn om dat te veranderen, vermoedt Zuurmond. Dat kan volgens hem alleen met een serie maatregelen, waaronder bijvoorbeeld een verbod op eten en drinken in bepaalde gebieden en het terugdringen van goedkope vluchten op Schiphol.
Sekswerk
26 september: ‘De vrouwen zelf krijg ik, ook al probeer ik dat al langere tijd, niet te spreken. Van mensen die de vrouwen van dichterbij meemaken hoor ik het volgende: de seks is anders dan vroeger. Mensonwaardiger, omdat veel mannen doorgesnoven of dronken zijn.’
Hoewel het Zuurmond zelf dus niet gelukt is om goed in contact te komen met de sekswerkers, adviseert hij de gemeente juist om wél goed naar hen te luisteren. Met als doel hen zo goed en veilig mogelijk hun werk te laten doen.
Op korte termijn adviseert de ombudsman om ‘hosts’ aan te stellen die toeristen aanspreken wanneer die vrouwen respectloos benaderen of fotograferen. En door vrouwen toe te staan klanten te werven via internet.
Dak- en thuislozen
18 juli: ‘Hij komt naast me staan, midden in mijn kamer. De fles houdt hij achter zich verborgen. Hij komt uit de gevangenis. ‘Drie euro vijftig heb ik nodig dan kan ik slapen’, zegt hij.’
Zuurmond verbaast zich over het grote aantal daklozen dat hij op de Wallen aantreft. Ongeveer dertig tot vijftig ‘vaste klanten’ en dan nog een variabele groep van ‘enkele honderden’.
Amsterdam heeft op zich zeer goede opvang voor daklozen, maar sommigen onttrekken zich daaraan of zijn zo lastig dat ze niet meer welkom zijn.
Drugs
6 september: ‘Hey Man’ Met een grote grijns komt een onbekende op mij af. Ik krijg een boks. ‘Ga je naar de hoeren?’ Zie ik er zo uit?’ ‘Dat heb ik niet gezegd. Wil je coke?’ ‘Nee dank je, ik kan zonder.’ Weg is-ie weer.
De handhavers die Zuurmond in zijn maanden op de Wallen sprak zeggen dat er zo’n driehonderd straatdealers in het gebied actief zijn. Ze bieden vooral cocaïne en xtc aan. Het gemak waarmee het te verkrijgen is, het draagt sterk bij aan het imago van Amsterdam als stad waar alles kan. Ook maakt het dat veel jonge Amsterdammers verleid worden het criminele pad te kiezen.
Ondermijning
26 september: ‘De prostitutiebazen exploiteren vaak ook horeca, Airbnb en souvenirshops. Ze hebben daardoor de hele keten in handen, waardoor er veel zwart geld in kan rondgaan.’
Binnen drugs, prostitutie en een deel van de toeristenindustrie gaat veel zwart geld om. Dat wordt onder meer witgewassen via vastgoedtransacties en het financieren van horecagelegenheden. Op die manier ondermijnt de onderwereld de bovenwereld. Het is een probleem waar ook Den Haag al extra geld voor heeft aangetrokken, maar waar de gemeente volgens Zuurmond zelf ook actiever in kan zijn. Vooral door veel beter informatie te verzamelen en te delen over verdachte zakelijke activiteiten in de stad.