Rutte, laat de smalle beurs niet opdraaien voor de klimaattransitie

Vaasjes zijn feestelijk, want je kunt er bloemen inzetten of je kunt ze vlot leegdrinken. En je kunt er nog iets mee: volgens onze premier in een advertentie in het AD kun je met zeventien miljoen mensen een vaasje vasthouden opdat het niet breekt. De timing van Rutte kon niet beter. Binnen nu en een paar dagen wordt bekend wat de klimaattafels voor de Nederlanders in petto hebben. Er zingen geluiden rond dat het niet mee gaat vallen, vooral niet voor de burgers met de smalle beurs of met oudere huizen die moeilijk te isoleren zijn, huizen die zelden geschikt zijn voor moderne fratsen zoals warmtepompen. Als je verkeerd woont, krijg je straf.

Datzelfde beleid komt er voor auto’s. Als je geen budget hebt voor een luxewagen als Tesla moet je extra betalen. Net als vroeger toen je, als je rijk en slim was, een Mitsubishi Outlander kon leasen op kosten van anderen. Je reed op benzine, pakte een half miljard aan subsidie en verkocht de wagen daarna met winst aan het buitenland. In totaal werden de snelle jongens met een stekker voor 6 miljard gesubsidieerd. Milieubeleid mag wat kosten, op rekening van de argeloze burgerij. Is er over deze kwestie ooit een enquête geweest?

Smalle beurs

Terug naar de burger in de oudere woningen. Dat zijn voor een flink deel de burgers met de smalle beurs. En laten die nou net vooral in de provincies aan de randen van het land wonen. In steden en dorpen waar soms eenvijfde van de kinderen in armoede opgroeit, in gemeenten die op alles moeten bezuinigen omdat hun kosten voor jeugdzorg met relatief veel probleemgezinnen de pan uit rijzen.

Veel kwetsbare burgers wonen op plekken waar de lokale belastingen door opmerkelijke keuzes in het rijksbeleid toch al akelig steil omhoog zijn gegaan. Het Dagblad van het Noorden opende onlangs met de vaststelling ‘Noorden betaalt hoge prijs voor energietransitie’. Immers, de kosten zijn onontkoombaar en ze zijn hoog. Als je zoals de meeste noorderlingen weinig te besteden hebt, gaat al het vrij besteedbare geld naar levensonderhoud, lokale lasten, energie en verzekeringen. Voor hen blijft er in dit rijke land dan geen cent over. Kunnen zij de trots die premier Rutte voelt met hem delen? Welke vaas hebben zij vast, of is het misschien een scherf?

Vaas of gifbeker

Ruttes keuzes waren steeds helder: inkomens belasten en vermogens ontzien. Laat hem eens premier van alle Nederlanders zijn en tenminste een poging doen de transitiekosten ook voor een deel door de vermogenden te laten betalen, en niet overmatig door de mensen die het minste hebben.

Frankrijk had voor de Franse Revolutie de gabelle, een zware zoutbelasting waar geen ontsnappen aan was en die alle losers moesten betalen, zodat de vrijgestelden, de adel en de kerk, zich in luxe konden blijven wentelen. Voor bewoners aan de randen van het land, toch ook Nederlanders, lijkt de moderne manier van lasten verdelen opmerkelijk veel op de principes van het ancien régime.

Mijnheer Rutte, laat de vaas die u zo koestert geen gifbeker worden voor de randen van het land. U zegt: we hebben zoveel om trots op te zijn, om te beschermen, om mooier te maken. Inderdaad. Laat het zien.