Amerikaanse ambassadeur schrijft dreigbrieven aan Duitse firma’s over gaspijplijn Nord Stream 2
De Amerikaanse ambassadeur in Duitsland, Richard Grenell, verstuurde dreigbrieven naar bedrijven die betrokken zijn bij de aanleg van de gaspijplijn Nord Stream 2 van Rusland naar West-Europa. Trumps ambassadeur waarschuwt voor sancties en verhoogt daarmee de druk op een binnen de Duitse regeringscoalitie toch al gevoelig dossier.
‘We blijven benadrukken dat betrokkenheid van bedrijven bij de Russische energie-exportsector een aanzienlijk risico voor sancties met zich meebrengt’, staat er in Richard Grenells brief van twee kantjes, die te lezen is op de website van der Spiegel. De Amerikaanse ambassadeur in Duitsland stuurde zijn brief onder andere naar energieleverancier Uniper en Wintershall, de grootste Duitse aardgasproducent.
De geplande aanleg van een tweede Nord Stream-pijplijn door de Oostzee is de Amerikaanse president een doorn in het oog, dat weet iedereen sinds Trump tijdens de NAVO-top vorige zomer Angela Merkel toebeet dat haar land ‘totaal gecontroleerd wordt door Rusland’. Daarmee doelde hij op het feit dat 40 procent van het in Duitsland gebruikte aardgas uit Rusland afkomstig is.
Ambassadeur Grenell heeft sindsdien maar weinig gelegenheden onbenut gelaten om de boodschap van zijn president in Berlijn te herhalen. Ook de Amerikaanse ambassadeur in Den Haag, Pete Hoekstra, voerde onlangs actie tegen Nord Stream in een ingezonden brief in De Telegraaf.
De ambassadeurs noemen als argumenten de Russische aanwezigheid in Oost-Oekraïne, de weerstand tegen Nord Stream in de oostelijke EU-lidstaten en bij de meerderheid van het Europese parlement.
Provocatie
Dat de Amerikaanse overheid zich nu rechtstreeks tot sommige Duitse bedrijven wendt, valt te beschouwen als een provocatie. Dat is typisch voor de werkwijze van Grenell, die weinig affiniteit heeft met het adjectief ‘geruisloos’, dat het handelen van diplomaten zo vaak typeert. In plaats daarvan put hij rijkelijk uit de gereedschapskist van zijn politieke baas in Washington – daarom is hij door Duitse media tot ‘mini-Trump’ gedoopt.
Net als Trump brengt ook Grenell zijn altijd scherp geformuleerde standpunten het liefst naar buiten per tweet, of in interviews met Fox-news, zijn vroegere werkgever. Bij die zender speculeerde hij herhaaldelijk over een door hem gewenste ‘regime change’ in Berlijn.
Nord Stream 2 is een potentiële bron van conflict in de Duitse regeringscoalitie, een van de velen. Dat had Trump vorige zomer goed gezien. En hoewel Angela Merkel zijn aanval in eerste instantie fel pareerde door haar jeugd in de DDR in de strijd te gooien, (‘ik heb ervaren hoe het is om op te groeien in een deel van Duitsland dat werd gecontroleerd door de Sovjet-Unie’) deed de Amerikaanse druk haar niet veel later subtiel van standpunt veranderen.
Waar Merkel in haar voorgaande regeerperiodes altijd heeft volgehouden dat Nord Stream ‘een puur economische aangelegenheid’ was, erkende ze dit najaar de politieke gevoeligheid van de pijplijn. Sinds de Russische acties tegen Oekraïense schepen in de zee van Azov, is die gevoeligheid alleen maar groter geworden. Daardoor groeien nu ook bij de SPD, traditioneel voorstander van Duits-Russische samenwerking, de twijfels over Nord Stream.
Minister Maas van Buitenlandse Zaken raadde de geadresseerde bedrijven aan niet op de brief van Grenell te reageren. Of de minister diplomatieke stappen onderneemt, (Grenell op zijn ministerie ontbieden), is nog niet bekend.
Wie is Trumps ambassadeur in Berlijn, Richard Grenell?
Hij wil de conservatieve krachten in Europa sterken, en ziet graag andere politieke leiders aan het roer. Deze uitspraken van Richard Grenell, de nieuwe Amerikaanse ambassadeur in Berlijn, leiden tot verbaasde verontwaardiging in Duitsland.