Direct naar artikelinhoud
postuumPaulien van Deutekom (1981-2018)

Oud-schaatser Paulien van Deutekom (37) overleden: van stagiair tot wereldkampioen

Schaatsster Paulien van Deutekom is op 37-jarige leeftijd aan longkanker overleden. Ze kende een wonderlijke loopbaan: van stagiair tot wereldkampioene allround. 

Paulien van Deutekom.Beeld ANP

Ze mocht in 2006 als stagiair proefdraaien bij de grootverdieners van schaatsploeg TVM, als sociaal begaafde trainingsmaat van wereldkampioenen allround Renate Groenewold en Ireen Wüst. Niemand zag het talent van de zachtaardige rijdster uit Den Haag, ook succescoach Gerard Kemkers niet. Maar in 2008 deed Paulien van Deutekom alle kenners versteld staan. Ze werd in Berlijn plotseling wereldkampioen allround, 26 jaar oud, als vijfde Nederlandse vrouw in de schaatsgeschiedenis.

Het zou het enige hoogtepunt blijven uit de wonderlijke loopbaan van Van Deutekom, die woensdag op 37-jarige leeftijd aan longkanker overleed. Ze verdween net zo vlug en onverwacht weer van het erepodium als ze dat het beklommen had. Na haar zege in Berlijn raakte ze overtraind en was jarenlang veroordeeld tot de achterhoede van het schaatspeloton. Op mondiaal niveau veroverde ze na 2008 nooit meer een medaille.

‘Wereldkampioen qua motivatie’

Van Deutekom was een laatbloeier op het ijs. Ze had onvoldoende talent om door te dringen tot Jong Oranje. Ze klom op via het gewest Zuid-Holland dankzij de hulp en kennis van Wim den Elsen, een Haagse coach die altijd schik heeft gehad in het ontwikkelen van schaatsers met betrekkelijk weinig natuurtalent. Hij herkende de ernst waarmee Van Deutekom haar sport beleefde. Hij zag haar fysieke kracht en schaafde net zo lang aan haar techniek tot ze zich plaatste voor de Winterspelen van Turijn, in 2006. Daar eindigde ze echter slechts als 13de op de 1.500 meter.

Kemkers herkende in Van Deutekom wel een ‘wereldkampioen qua motivatie’. Hard werken, in zichzelf geloven, nooit opgeven en altijd doorgaan, dat waren de ingrediënten die haar tot een nuttige ploeggenote voor Wüst en Groenewold maakte. Desalniettemin achtte hij haar aan de vooravond van het WK allround in Berlijn niet in staat om de wereldtitel af te snoepen van favoriete Wüst. ‘Paulien heeft nog een hele weg te gaan’, oordeelde hij toen.

Volhardend

Dat de wereldtitel een eenmalig hoogtepunt zou zijn, kon Van Deutekom moeilijk accepteren. Na twee frustrerende jaren onder Kemkers verkaste ze naar schaatscoach Jac Orie en probeerde met hem het geheim van de schaatstechniek te doorgronden. Ze was er lang van overtuigd dat ze opnieuw goed kon worden. Volharding, in weerwil van de onvriendelijke oordelen, hadden haar immers in 2008 ook succes gebracht.

‘Ik heb veel moeten aanleren’, zei ze een jaar na haar wereldtitel, toen de worsteling met haar schaatstechniek begon. ‘De slag zit er nog steeds niet in. Dat klinkt misschien gek voor een wereldkampioen, maar na al die jaren moet ik die ideale slag nog steeds zoeken en kan ik ’m zomaar kwijt zijn. Soms is-ie echt weg, helemaal weg.’ In 2012, vier jaar na haar enige wereldtitel, nam Van Deutekom afscheid in het besef dat ze haar schaatsslag nooit zou terugvinden.