Het is precies wat Rutte III nu niet kan gebruiken: onrust onder oudere kiezers vanwege dreigende pensioenkortingen. De opkomst bij de naderende Provinciale Statenverkiezingen is van oudsher laag, maar het zijn juist oudere kiezers die wél komen opdagen. 

En verder: de coalitie zoekt nog steeds naar een oplossing voor het sluimerende conflict rond het kinderpardon en de Haagse bezorgdheid over een harde Brexit groeit.

Een nieuwe tegenvaller voor Rutte III. Vlak voor de cruciale Provinciale Statenverkiezingen is er plotseling weer grote onrust ontstaan rond de pensioenen. De Telegraaf kondigt vandaag in de geliefde chocoladeletters aan dat een heuse pensioenopstand in de maak is. De vakbonden FNV, CNV en VCP willen twee dagen voor de stembusgang stakingen en werkonderbrekingen organiseren. 

Voor de toch al geplaagde coalitie is dat slecht nieuws: onder oudere kiezers is de opkomst bij de weinig inspirerende Provinciale Statenverkiezingen doorgaans hoger dan bij andere leeftijdscategorieën. Om nog enige kans te houden op een meerderheid in de Eerste Kamer is de coalitie erbij gebaat dat senioren zich op 20 maart niet boos tegen de gevestigde macht keren vanwege dreigende pensioenkortingen.

Of er echt een grote pensioenopstand komt, is overigens wel nog de vraag. De kortingen komen op z'n vroegst in 2020 en 2021, legt verslaggever Gijs Herderscheê uit. Bovendien gaat het met lang niet alle pensioenfondsen slecht. Van de 340 pensioenfondsen verkeren er 47 in zwaar weer. Daar zitten wel enkele grote jongens bij: het fonds voor ambtenaren ABP, het fonds voor Zorg en Welzijn en de fondsen voor de metaalindustrie en de kleine metaalbedrijven. Of de kortingen daar onvermijdelijk zijn, moet nog blijken. Herderscheê wijst erop dat de politiek het komende jaar nog voldoende maatregelen kan nemen om onheil af te wenden. ‘Niemand wil de kortingen, ook het kabinet niet. Er komen uiterlijk in maart 2021 Tweede Kamerverkiezingen en geen politicus wil de verlaging van tien miljoen pensioenen op zijn lijst van verdiensten.’

Niet iedereen zal zich daardoor laten geruststellen. Zeker 50Plus niet, zo blijkt uit filmpjes van Henk Krol die vandaag tot twee keer toe een woedeaanval krijgt bij het lezen van de krant. Voor de liefhebbers: hier en hier zijn de sterke optredens terug te zien.

‘Hoe Brexitbestendig is Nederland eigenlijk?’ vraagt de Tweede Kamer zich al een tijdje piekerend af, schrijft verslaggever Yvonne Hofs.  Vanavond debatteert de Kamer met minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken over ‘het buiten werking stellen van de rechtstaat en het overboord gooien van onze democratische beginselen’. Althans, zo omschrijft SP-Kamerlid Renske Leijten de noodwet die Blok denkt nodig te hebben om alle problemen van een harde Brexit straks het hoofd te bieden. 

Bloks omstreden Verzamelwet Brexit geeft bewindspersonen tot een jaar na de Brexit de bevoegdheid op eigen houtje wetten te wijzigen, dus buiten de Kamer om. Volgens het kabinet is dat noodzakelijk om snel te kunnen handelen in onvoorziene situaties die schadelijk zijn voor Nederlandse burgers en bedrijven.

Een grote meerderheid van de Kamerleden vindt Bloks noodwet een ondemocratisch paardenmiddel dat ze weigeren in te nemen, of alleen in sterk verdunde vorm willen doorslikken. Blok houdt vooralsnog vast aan zijn wetstekst en gaat vanavond de strijd aan met onder anderen coalitiegenoten CDA en D66. Zij hebben samen een amendement ingediend om het ‘regeren per decreet’-wetsartikel af te zwakken.

Ondertussen kampt de coalitie ook nog steeds met de patstelling rond het kinderpardon. CDA, D66 en ChristenUnie willen een versoepeling, de VVD niet. Voor vandaag stond er weer een overleg gepland met staatssecretaris Mark Harbers. Daarbij zal waarschijnlijk ook de naam van Sadikou Gnandi zijn gevallen. Dat is de Togolese asielzoeker die dankzij zijn rechtszaak tegen de Belgische staat naamgever werd van het Gnandi-arrest. Dat vonnis van het Europese Hof in juni 2018 is volgens het CDA de reden dat de huidige kinderpardonregeling niet meer houdbaar is.

Bij de VVD fronsen ze de wenkbrauwen bij de juridische koevoet die het CDA nu inzet om het regeerakkoord open te breken. Onder experts zijn de meningen nog verdeeld. De ene asieldeskundige noemt de redenering van Buma c.s. ‘heel erg ver gezocht', de andere jurist denkt dat het CDA wel ‘een punt heeft'. Het enige probleem: rechters hebben nog niet beoordeeld of het Europese Gnandi-arrest ook invloed heeft op het kinderpardon, dat een nationale regeling is. Lees hier hoe het zit met het vonnis waar opeens heel het Binnenhof zich over buigt.   

Dagkoersen is de politieke nieuwsbrief van de Volkskrant. Tips of opmerkingen? Mail naar haag@volkskrant.nl. Deze nieuwsbrief elke werkdag per e-mail ontvangen? Vink dan hier ‘Volkskrant politiek’ aan.