Direct naar artikelinhoud
Brexit-debat

May begint Brexit-debat met nederlaag: parlement oordeelt dat de regering het Lagerhuis heeft ‘geminacht’ door adviezen over Brexit niet te openbaren

Nog voor het officiële Brexitdebat van dinsdagavond had Theresa May haar eerste nederlaag te pakken. Een meerderheid van het Lagerhuis oordeelde dat de regering het parlement had ‘geminacht’ door het juridische advies over Brexit, tegen de belofte in, niet te openbaren. Het belooft weinig goeds voor de afloop van het debat.

De regeringsgebouwen met de Big Ben (r) in Londen.Beeld Getty Images

Met lede ogen zagen May en haar ministers dat de Noordierse DUP, die de minderheidsregering aan een meerderheid helpt, met de oppositie mee had gestemd. Dat gebeurde nadat Geoffrey Cox, de hoogste jurist van het land en lid van de regering, het Lagerhuis met prachtige diepe stem en theatrale gebaren twee uur lang had getrakteerd op een samenvatting van het juridische advies.  

Cox bevestigde dat de Britten niet uit eigen beweging het vangnet kunnen loslaten dat met de Europese Unie is gespannen om te voorkomen dat er een grens tussen Ierland en Noord-Ierland komt. Cox, de nieuwe lieveling van de Britse pers, herhaalde het regeringsargument dat dit akkoord uiteindelijk de beste oplossing is.

De oppositie was niet tevreden. Immers, de regering had drie weken geleden via een zogeheten ‘bescheiden toezegging’ beloofd het advies woord voor woord te delen met de kamer. Door deze belofte niet na te komen - openbaarmaking zou het publieke belang niet dienen - gaf de regering de verenigde oppositie een schot voor open doel. In vroegere dagen zou de boosdoener, of zondebok, Cox door een bode in maillots uit de kamer zijn gesleept. Nu is de zaak doorverwezen naar een comité, wier leden hem kunnen schorsen. Leader of the House Andrea Leadsom, de functionaris die de dagelijkse gang van zaken coördineert, beloofde het advies te openbaren. 

Het verlies toont aan hoe kwetsbaar May is. De verwachting is dat haar akkoord na een debat van veertig uur, vijf hele werkdagen, zal sneuvelen. Eerder op de dag had de aanklager van het Europese Hof in Luxemburg de zaak op scherp gesteld door te beweren dat de Britten artikel 50, waarmee ze hun vertrek uit de EU hadden bekrachtigd, gewoon kunnen intrekken.

De Britse auteur van het artikel, Hogerhuislid John Kerr, voegde eraan toe dat de Britten zelfs lid kunnen blijven zonder de door Thatcher bedongen korting te verliezen en zonder te hoeven beloven de euro te omarmen. Voor May kan dit advies op verschillende manieren uitpakken. Eurogezinde kamerleden zullen nog meer geneigd zijn om tegen haar akkoord te stemmen, in de hoop dat er een referendum komt. Brexiteers zien het Europese gebaar als een acute bedreiging, omdat de Remain-optie opeens een stuk aantrekkelijker is geworden.

Er was nog meer slechte tijding voor May in het uitgelaten Lagerhuis. Een voorstel van de eurogezinde Conservatief Dominic Grieve om kamerleden het recht te geven om na de verwachte nederlaag een plan-B op de tafel te leggen – zoals een plan voor een tweede referendum - werd dankzij steun van Labour , andere oppositiepartijen en 26 rebelse collega-Conservatieven aangenomen. Rond zessen kon een strijdvaardige May eindelijk het woord nemen in een eerste debatsessie die tot in het holst van de goede nacht zou razen.