Aan familie ontsnapte Saoedische is op ‘veilige plek’ in Thailand

De Thaise immigratiedienst heeft dit meegedeeld. Het lijkt erop dat ze niet terug hoeft naar Saoedi-Arabië. Rahaf Mohammed Al-Qunun zegt dat ze thuis haar leven niet zeker is. Haar familie belemmert haar in alles en accepteert haar onafhankelijke gedrag niet. ‘Ze dreigen me te doden om de meest triviale dingen’, zei ze tegen persbureau Reuters. ‘Ik mag mijn opleiding niet voortzetten. Ze laten me niet autorijden of reizen.’

Haar broers zouden haar zes maanden hebben opgesloten nadat ze haar haar had afgeknipt. Tegen de BBC zei de vrouw bovendien de islam te hebben afgezworen.

Tijdens een uitje naar Koeweit wist Al-Qunun zaterdag aan haar familie te ontsnappen. Ze nam een vliegtuig naar Thailand voor een overstap naar Australië. Voor dat land, waar ze asiel wil aanvragen, heeft ze een visum.

In Bangkok werd de vrouw aangehouden. De autoriteiten vertelden haar dat ze zou worden teruggestuurd naar Koeweit. Dat voorkwam ze door haar hotelkamer op het vliegveld te barricaderen met meubilair en de buitenwereld via Twitter te alarmeren.

‘Dat was haar redding’, zegt directeur Elisabeth van der Steenhoven van Karama, een organisatie voor vrouwenrechten in de Arabische wereld. ‘Wereldwijd is op sociale media een campagne op gang gekomen onder vrouwenactivisten.’ Van der Steenhoven wordt via dat netwerk permanent op de hoogte gehouden.

Machtige familie

Volgens haar is Al-Qunun lid van een machtige familie in Saoedi-Arabië. ‘Haar vader is gouverneur, dat maakt het zo ingewikkeld.’ Waarschijnlijk, zegt ze, zijn de Saoedi’s bang voor het soort ophef als na de verdwijning in Istanbul van de journalist Jamal Khashoggi.

Onduidelijk was lange tijd wat de Thaise autoriteiten met de gevluchte vrouw van plan zijn. Haar vader zou maandagavond in Bangkok aankomen. De VN-vluchtelingenorganisatie bemoeit zich sinds zaterdag met de zaak.

Maandagavond zei het hoofd van de Thaise immigratie, Surachate Hakpam, op een persconferentie dat Al-Qunun het hotel op het vliegveld had verlaten en nu in veilige handen is bij de UNHCR. Ze zal volgens hem niet worden uitgezet.

Op een persconferentie eerder op de dag had hij daarop al gezinspeeld. ‘Ze wil niet terug en we zullen haar niet dwingen. Thailand is het land van de glimlach. Zij is de ellende ontvlucht. Als ze dreigt te worden gedood of gestraft, zullen we rekening houden met de mensenrechten.’

Volgens Hakpam waren de reispapieren van de vrouw niet in orde. Daarom werd ze niet in Thailand toegelaten. Hij gaf echter toe dat de Saoedische ambassade contact had opgenomen met de Thaise autoriteiten. ‘Ze zeiden dat ze van huis was weggelopen en dat ze vreesden voor haar veiligheid.’

Andere vrouw

De zaak doet denken aan die van een Saoedische vrouw die in april 2017 onderweg was naar Australië en tijdens een overstap op de Filipijnen door haar familie werd meegenomen. Met de telefoon van een Canadese toerist wist de 24-jarige Dina Ali Lasloom een video te versturen, waarin ze vertelde bang te zijn te worden vermoord door haar familie. Onbekend is wat er later in Saoedi-Arabië met haar is gebeurd.

Volgens mensenrechtengroepen gebeurt het vaker dat jonge vrouwen in Saoedi-Arabië proberen te ontsnappen aan de dwang van de familie en aan de verstikkende sociale regels in hun land, maar aantallen zijn niet bekend. Meestal worden de vrouwen weer teruggehaald.

Nergens in de Arabische wereld worden vrouwen zozeer in hun handelen beperkt als in Saoedi-Arabië. Het land kent het systeem van ‘voogdijschap’. Vrouwen hebben voor tal van zaken toestemming nodig van hun vader of echtgenoot. Een neef van Al-Qunun plaatste maandag op Twitter de tekst: ‘We zullen je afmaken. Je hebt de eer van de familie te grabbel gegooid.’

Haar ontsnapping is volgens Van der Steenhoven een van de eerste gevallen waarin de zaak goed lijkt af te lopen. ‘Dit is briljant. En het is geheel te danken aan de sociale media. Daarom hebben goed opgeleide meiden de meeste kans. Zij kunnen in het Engels contact krijgen met de buitenwereld.’