Wat zijn nu écht de meest gegeven namen?
In 2015 werden 169.965 baby's geboren. Emma en Liam lijken de populairste namen.
Top 10 meisjes- en jongensnamen in 2015
Maar als we alle spellingsvarianten van namen bij elkaar optellen dan levert dat een heel andere top 10 op, zeker voor de meisjes. Sara (Sarah, Zara) en Luuk (Luc, Luke) komen hierbij als winnaars uit de bus.
Top 10 van alle spellingsvarianten samen
Verder valt op:
- 16.261 baby's kregen een (voor 2015) unieke naam
- de overige 90% van de nieuwgeborenen deelde de naam met tenminste één ander dat jaar
- dat waren 4550 meisjes- en 4160 jongensnamen
- korte namen domineren de top 10
- de geregistreerde naam en roepnaam zijn vaker dan vroeger hetzelfde
Creatiever en minder christelijk
Decennialang bezetten Maria, Johanna, Johannes (katholiek) en Jan (protestants) de hoogste plaatsen in de lijst van meest gegeven namen. Nieuwe, soepeler wetgeving zorgt vanaf 1970 voor meer variatie in de voornamen. Terwijl de naamwet van Napoleon alleen namen uit de heiligenkalender en de oude geschiedenis toestond, bepalen de nieuwe regels enkel dat een naam niet 'ongepast' mag zijn (of een bestaande achternaam die niet als voornaam gebruikelijk is).
De voornoemde klassiekers zijn sinds begin jaren negentig alle uit de top 10 verdrongen. Alleen Anna doet het nog steeds goed. Zij was haar tijd vooruit, want de afgelopen decennia zijn de namen steeds korter geworden, van gemiddeld zeven letters vlak na de oorlog naar vijf letters nu. Maar inmiddels lijken korte Nederlandse namen als Daan, Eva, Gijs en Roos op hun retour. "De veranderingen in naamgeving voltrekken zich langzaam maar gestaag, zodat de namen na zo'n vijfentwintig jaar - een generatie - toch echt anders zijn", aldus naamkundige Gerrit Bloothooft (Universiteit Utrecht).
(tekst gaat door onder de tabel)
Top 10 meisjes- en jongensnamen in verschillende periodes
| 1945 - 1970 | 1970 - 1990 | 1990 - 2010 | 2010 - 2015 |
|---|
| Maria | Maria | Sanne | Sophie |
| Johanna | Johanna | Lisa | Emma |
| Anna | Esther | Anne | Julia |
| Elisabeth | Linda | Iris | Tess |
| Cornelia | Sandra | Laura | Lotte |
| Wilhelmina | Monique | Anna | Eva |
| Catharina | Wendy | Anouk | Lisa |
| Petronella | Bianca | Lotte | Anna |
| Hendrika | Anna | Eva | Isa |
| Adriana | Kim | Emma | Lieke |
| 1945 - 1970 | 1970 - 1990 | 1990 - 2010 | 2010 - 2015 |
|---|
| Johannes | Johannes | Thomas | Sem |
| Jan | Jeroen | Tim | Daan |
| Cornelis | Jan | Daan | Milan |
| Hendrik | Dennis | Kevin | Lucas |
| Petrus | Patrick | Lars | Levi |
| Willem | Mark | Nick | Luuk |
| Wilhelmus | Martijn | Niels | Bram |
| Pieter | Hendrik | Tom | Finn |
| Antonius | Robert | Max | Jesse |
| Gerardus | Cornelis | Ruben | Jayden |
Opvallende nieuwe, in populariteit groeiende namen die vóór de eenentwintigste eeuw niet op grote schaal gegeven werden, zijn bij de meisjes Vajèn (Vayèn, Fayèn, Fayenne), Jint(h)e en Jaylin(n), die alle al meer dan duizend keer als officiële naam geregistreerd werden. Zij worden gevolgd door: Phileine, Ninthe, Ziva, Keet, Femm en Philou. Opvallende nieuwkomers bij de jongens zijn Jax (436 keer gegeven), Miraç en Mayson.
Minder Fries en Scandinavisch
Volgens naamkundige Gerrit Bloothooft (Universiteit Utrecht) is het moeilijk te voorspellen hoe het Nederlandse voornamenlandschap zich de komende jaren zal ontwikkelen. Maar er valt wel iets te zeggen over de huidige trends.
Hebreeuwse, oud-testamentische namen zijn bij meisjes (Esther, Judith, ...) bijvoorbeeld al lang niet populair meer, maar bij jongens (Levi, Noah, ...) nog wel. Ook elitenamen als Emma, Floris, Sophie en Olivier en korte, niet-Nederlandse namen (Milan, Liam, Tess, ...) handhaven zich. Namen met een Friese (Douwe, Jelle, Femke, Jouke, …) of Scandinavische (Bente, Birgit, Lars, Sven, …) oorsprong komen daarentegen weer minder voor, na hun eerdere populariteit aan het begin van deze eeuw.
(tekst gaat door onder de grafieken)
Herkomst van de meest gegeven namen
De algemene verspreiding buiten Friesland van een naam als Femke illustreert hoe de naamgeving in Nederland de afgelopen decennia veel minder lokaal is geworden. Het internet en massamedia, maar ook het opleidingsniveau, inkomen en geloof van de ouders spelen een rol bij de verschuivende naampatronen.
Door het verdwijnen van de maatschappelijke verzuiling zijn Bijbelse jongensnamen eindigend op -us (in de groep van 'traditioneel' katholieke en protestantse namen) tegenwoordig veel zeldzamer. En terwijl autochtone Nederlanders hun kinderen steeds minder vaak naar voorouders of religieuze figuren vernoemen, kiezen mensen van Turkse of Marokkaanse herkomst vaak nog wel een traditionele naam voor hun kinderen.
De invloed van Shakira en Romario
De meisjesnamen zijn gevarieerder dan de jongensnamen. En ze zijn modegevoeliger, met meer kortstondige pieken, vaak in navolging van bekende naamdragers. De top 10 halen deze 'sterrennamen' echter nooit, meestal blijft het bij enkele tientallen nieuwgeborenen.
Opvallende modenamen voor meisjes
Rond 2000 veroorzaken Britney Spears, met haar eerste twee popalbums, en Shakira, met haar eerste Engelstalige album, een kleine rimpeling in het Nederlandse namenlandschap. En verwijst het plots populaire Noa wellicht naar het pseudoniem van de Israëlische zangeres Achinoam Nini, die vooral bekend is om haar soundtrack voor de film La vita è bella in 1997?
Zo'n twintig jaar daarvoor kende Nederland ook al haar eigen artiest Vanessa (Connie Witteman) met meerdere hitnummers in 1982. Alleen haar poseerwerk in Penthouse deed na 1984 wellicht de populariteit van haar naam de das om. Overigens is het niet altijd de artiestennaam zelf die telt, bewees volkszanger Jacques Herb met zijn hitnummer 'Manuela' in 1971. En wie had gedacht dat Bernadette in 1958 plots zo populair zou zijn onder de katholieke bevolking, precies honderd jaar na haar Mariavisioenen in Lourdes?
Opvallende modenamen voor jongens
Ook bij de naamgeving van jongens spelen artiesten een rol. Tenminste, als de plotse populariteit van Dylan het gevolg is van de Grammy Lifetime Achievement Award die Bob Dylan in 1991 uitgereikt kreeg. Vaker zijn het voetballers: Romario, die in de periode 1988 - 1993 bij PSV speelde en als een van de beste spitsen ooit wordt gezien, en Dani die in 1996 bij Ajax debuteerde. Maar waar de naam Senna nou ineens vandaan komt, zo'n tien jaar na het verongelukken van de F1-coureur Ayrton Senna?
Plots verdwijnende meisjesnamen
En dan zijn er natuurlijk nog de plots verdwijnende namen. Mabel (Wisse Smit), die zich in 2003 met prins Friso verloofde, maar van wie tegelijkertijd bekend werd dat ze bevriend was geweest met drugsbaron Klaas Bruinsma. Of Isis, nadat terreurbeweging Islamitische Staat in 2014 het kalifaat uitriep en enige tijd met die afkorting aangeduid werd.
Plots verdwijnende jongensnamen
Er is ook terreur bij de jongens: het gebruik van Oussama keldert na de aanslagen op onder andere het Amerikaanse World Trade Center in 2001, onder regie van Osama bin Laden en zijn terreurorganisatie Al Qaeda. Of Joran (van der Sloot), die in 2010 gearresteerd werd voor de moord op de Peruaanse Stephany Flores. Een snelle val in populariteit hoeft echter niet altijd het einde van de naam te betekenen: na de moord op Pim Fortuyn in 2002 heeft deze voornaam zich het afgelopen decennium weer helemaal hersteld.
