Aanhangers van Maduro zijn bereid hun leven te geven voor hun leider: ‘Wij willen gewoon vrede’
Terwijl volksheld Juan Guaidó zichzelf heeft uitgeroepen tot interim-president, zijn lang niet alle aanhangers van president Nicolás Maduro overgelopen. Het leger staat ook nog aan zijn kant. Voor hen is er geen twijfel mogelijk: Maduro is de echte president, en Guaidó pleegt een staatsgreep.
Van zijn maandelijkse uitkering kan de gepensioneerde metrobestuurder José Chiguita allang niet meer rondkomen. ‘Drie jaar geleden’, zegt hij, ‘had ik ruim genoeg geld om eten te kopen, en nog wat over om af en toe uit eten te gaan of een biertje te drinken met vrienden.’ Maar nu heeft hij honger.
Toch houdt Chiguita daar niet president Nicolás Maduro maar de oppositie en ‘hun vrienden’ uit het bedrijfsleven voor verantwoordelijk. ‘Zij voeren een economische oorlog. Maduro verhoogt steeds het minimumloon, direct daarop laten zij de prijzen weer stijgen.’
Net als duizenden anderen is Chiguita woensdag naar het presidentiële paleis in Caracas getogen om Maduro te steunen, kort nadat parlementsvoorzitter Juan Guaidó zichzelf elders in de hoofdstad tot interim-president heeft uitgeroepen. ‘Ik ben heel bezorgd’, zegt Chiguita. ‘Het kan tot een oorlog komen, dat is waar de Verenigde Staten al de hele tijd op aansturen.’ Hij schudt het hoofd. ‘Wij willen gewoon vrede, we willen dat ze Maduro zijn werk laten doen.’
Na een oproep van de jonge oppositieleider Guaidó mogen dan woensdag in het hele land ongekende menigten de straat op zijn gegaan, nog lang niet alle Venezolanen hebben zich tegen Maduro gekeerd. Ook het leger heeft geen gehoor gegeven aan de oproep van Guaidó: op de staatstelevisie verschenen donderdagochtend verscheidene generaals die omringd door andere militairen hun steun aan Maduro uitspraken. Voor hen allemaal is er geen twijfel mogelijk: Maduro is de echte president, en Guaidó pleegt een staatsgreep met steun van de Verenigde Staten.
Samenzwering
In zijn kenmerkende rode overhemd staat de socialistische leider Maduro op het bordes van zijn paleis. ‘Weg ermee, weg uit Venezuela! We zijn klaar met het interventionisme.’ Met wilde armgebaren maakt hij zijn besluit bekend: ‘Het personeel van de Amerikaanse ambassade en consulaten moet ons land verlaten. Ik geef ze 72 uur de tijd.’
Guaidó brengt vlak daarna een verklaring uit met een tegengestelde boodschap: ‘Venezuela wil heel graag dat alle diplomatieke gezanten in het land blijven’, schrijft hij. ‘Ik verzoek u om elk ander bevel te negeren.’ De Amerikanen besluiten te blijven. ‘We zullen gepaste maatregelen nemen tegen degenen die de veiligheid van onze ambassade en haar personeel in gevaar brengen’, aldus een verklaring van minister van Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo.
Bij het plein weet Edgar Orta (34) zeker dat er sprake is van een samenzwering. ‘Ze willen onze rijkdom stelen’, zegt hij. ‘Onze olie, ons goud en andere delfstoffen. De VS hebben een lange geschiedenis van interventie vanwege economische belangen.’ Volgens Orta is Guaidó een marionet: ‘Hoe kan het dat drie weken geleden niemand hem nog kende en hij nu ineens de grote held is? Hij is daar neergezet door de VS; dit is gewoon slimme marketing.’
Paramilitairen
Chiguita herinnert zich nog goed hoe het was voordat Maduro’s voorganger Hugo Chávez in 1999 de verkiezingen won. ‘We werden geregeerd door wat nu oppositie is’, vertelt hij. ‘Zij dronken de hele dag whisky en de armen hadden niks.’ Hij heeft naar eigen zeggen veel aan Chávez te danken. ‘De armen kregen een stem, en we konden voor het eerst vlees eten.’ Hij erkent dat de tijden van vlees eten voorbij zijn. ‘Maar we moeten stand houden en de oorlog winnen.’
Als het evenement voorbij is, stromen de straten leeg. Militairen zetten hekken rondom het presidentiële paleis en jagen iedereen weg. In omliggende sloppenwijken vecht de nationale garde met antiregeringsdemonstranten, legertrucks vol soldaten scheuren op hoge snelheid langs. Verder is Caracas uitgestorven. De situatie is onzeker en daarmee uiterst gespannen. Het is al een van de onveiligste steden ter wereld; de politieke chaos maakt het er niet beter op.
Veel aanhangers van Maduro zijn bereid hun leven te geven voor hun leider. Ook de strijdkrachten staan vooralsnog achter de socialistische president. Maar het meest fanatiek zijn de colectivos, de paramilitaire groeperingen die door Chávez in het leven zijn geroepen om ‘de revolutie te verdedigen’. Ze zijn machtiger dan de politie en stukken beter bewapend. De colectivos schieten met scherp op demonstranten en bedreigen sloppenbewoners die zich kritisch uiten over de regering.
Bloeddoorlopen ogen
‘Wij zullen de revolutie trouw blijven’, zegt Mayeston Rodriguez, een van de leden van het colectivo Catedrál Combativa. Rodriguez zit in het hoofdkwartier van de groepering, op enkele blokken van het presidentieel paleis. Zijn ogen zijn bloeddoorlopen, zijn nagels zwart van het vuil. Het zijn drukke dagen geweest. ‘Wij willen gewoon vrede’, aldus Rodriguez. ‘Zij steken auto’s in brand, het zijn vandalen’, zegt hij over de demonstranten die de afgelopen nachten flink hebben huisgehouden.
Trump heeft laten weten dat alle opties op tafel liggen. Het is onduidelijk of hij doelt op meer economische sancties, of op militaire steun. Voor Rodriguez is het hoe dan ook onaanvaardbaar. ‘Wij mengen ons ook niet in de interne aangelegenheden van Colombia of de VS’, zegt hij. ‘Wij zullen de soevereiniteit van Venezuela verdedigen. Tot de dood.’
