Hoe de Brexit zelfs de familie van Boris Johnson heeft gespleten
De familie Johnson, bekend van euroscepticus Boris, is de spannendste politieke familie van het Verenigd Koninkrijk, maar de Brexit heeft ook hier voor splijting gezorgd. Wie zijn de leden, die zo verschillend van elkaar zijn als de Spice Girls?
‘Vertrouw nooit een Cecil,’ zou de Britse koningin ooit hebben gezegd toen ze weer eens was misleid door een politicus uit een bekende aristocratische familie. Iets dergelijks zal Theresa May vrijdag hebben gedacht over de telgen van de Johnson-dynastie, dit nadat staatssecretaris Jo Johnson uit onvrede over haar brexitbeleid met klaroengeschal was opgestapt. Een half jaar eerder had ook Jo’s oudere broer Boris de regering met veel bombast verlaten omdat hij niet kon leven met de manier waarop May de Britten uit het Europese project haalt.
In een videoboodschap had de 46-jarige Jo weinig heel gelaten van zijn bazin. Het akkoord waar May aan werkt is volgens hem zowel ‘onacceptabel’ als ‘onhoudbaar’ voor een ‘een trotse natie als de onze’. Volgens hem verlaat het Verenigd Koninkrijk de EU om zich vervolgens aan de Brusselse regels te onderwerpen. In een blog noemde hij Mays beleid ‘een grote fout’ en ‘een mislukking van Britse staatsmanskunst niet gezien sinds de Suezcrisis’. Volgens Johnson krijgen Lagerhuisleden straks de keuze tussen ‘horigheid en chaos’.
Boris was een van de eersten die, via Twitter, zijn steun gaf aan het besluit van zijn jongere broer. Snel volgde zijn vader Stanley, zijn andere broer Leo en zijn zus Rachel. Maar de eenheid van de Johnsons is schijn, want waar Jo, Leo en Rachel Europagezind zijn en een nieuw referendum willen, daar is Boris een euroscepticus in hart en nieren. Niet voor niets zei Jo Johnson dit bij zijn afscheid: ‘Brexit heeft niet alleen het land verdeeld. Het heeft politieke partijen verdeeld, en ook families.’ Commentatoren verheugen zich nu al op een Kaïn tegen Abel-debat, tussen ‘JoJo’ en ‘BoJo’.
Wie zijn precies deze Spice Girls van de Britse politiek?
Stanley Johnson
De 78-jarige patriarch was in de jaren zeventig een van de eerste Britse ambtenaren in Brussel. Bij de Europese Commissie werkte Johnson aan een gemeenschappelijk milieubeleid en vanaf 1979 was hij Europarlementariër. Hij koestert goede herinneringen aan zijn samenwerking met Laurens Jan Brinkhorst. Tijdens de referendumcampagne voerde hij als medevoorzitter van de pressiegroep Environmentalists for Europe actief campagne voor het Britse lidmaatschap van de EU. Echter, na het referendum is hij van gedachten veranderd. Voornaamste reden is de federalistische State of the Union-toespraak die commissievoorzitter Jean-Claude Juncker in 2017 hield. Afgelopen week merkte hij op dat May ‘richting de kaken van de haai’ zwemt.
Boris Johnson
Als kind ging Boris, qua uiterlijk een jongere uitgave van zijn vader, naar de Europese School in Brussel, maar een ‘goed Europeaan’ is hij nooit geworden. Eind jaren tachtig keerde hij in de hoedanigheid van Brussel-correspondent voor The Daily Telegraph terug naar de Brusselse en Europese hoofdstad. Waar Brusselgangers over het algemeen het EU-project een warm hart toedragen, ontpopte Johnson zich tot rebel. Zijn niet geheel accurate onthulling dat Brussel kromme bananen wilde verbieden staat tot op de dag van vandaag symbool voor Brusselse bemoeizucht. Met zijn beslissing, gesteund door zijn Brits-Indiase (ex)-vrouw om campagne voor de Brexit te gaan voeren, oogstte hij wat hij gezaaid had. Het besluit past ook bij zijn imago van gokker en avonturier.
Rachel Johnson
De ‘literaire zus van’ werd bekend door haar roman Notting Hell, die gevolgd werd door Shire Hell. Ze zette in 2009 de burelen van The Lady op stelten door het in 1885 opgerichte magazine grondig te hervormen, een deels gelukte poging die ze in dagboekvorm openbaarde. Net als haar vader en broers sloot ze zich aan bij de Conservatieve Partij, maar in 2011 zegde ze haar lidmaatschap op. Bij de referendumcampagne vocht ze voor het EU-lidmaatschap, en ze was een van de aanwezigen op de boot van Bob Geldof die op de Theems een ‘zeeslag’ uitvocht met de boot van Nigel Farage. In 2017 werd ze lid van de Europagezinde Liberaal-democraten. Ondanks een meningsverschil over de Brexit heeft ze een zwak voor Boris, wat bleek toen ze op de voorste rij zat tijdens zijn jongste congrestoespraak.
Jo Johnson
Net als Boris ging Jo naar Eton College, was hij lid van de Bullingdon Club en begon hij zijn carrière als journalist, voor Financial Times in zijn geval. Maar de verschillen tussen de twee zijn nog groter. Waar Boris de aandacht op zich vestigt met humor, bravoure en ongerijmd gedrag, is Jo de ‘saaie’ Johnson. Hij was de eerste Johnson die 10 Downing Street betrad, als hoofd van de staf van David Cameron. De bedachtzame Johnson – getrouwd met een journaliste van The Guardian – is een van de meest Europagezinde geluiden binnen de Conservatieve fractie en zal na het herwinnen van de politieke vrijheid gaan strijden voor een nieuw referendum, iets waar Boris niets van moet weten. Volgens Rachel staat Jo ‘aan de juiste kant van de geschiedenis’.
Leo Johnson
De Groene Johnson, de zoon die het meest trouw is gebleven aan Stanley’s strijd voor een beter milieu. Bij PricewaterhouseCoopers is duurzaam ondernemen zijn specialisme. Voor de BBC maakte hij de radioserie Hacking Happiness over het verhogen van het Bruto Nationaal Geluk. Hij mist de politieke ambitie van zijn oudere broers. Over de politieke ideeën van zijn oudste broer praat Leo zelden. ‘Ik hou van Boris als een broer’, zei hij onlangs in een interview, ‘maar ik wil niet praten over zijn werk.’ Maar toch. Toen Boris boerkadragers vergeleek met brievenbussen twitterde Leo, die getrouwd is met een Afghaanse: ‘Stilte betekent niet instemming. Zou het niet mooi zijn als competitieve haatzaaierij eindigt?’ En Brexit? Dat zal volgens Leo juist ‘de sociale en economische crises versterken die ertoe geleid heeft’.