Wat een eigenzinnige musical over superhelden had kunnen zijn, verzandt in grappig bedoeld maar tamelijk genant theater (een ster)

Vorige week adviseerde de Raad voor Cultuur in de toekomst ook de musicalsector te ondersteunen, met name voor het ontwikkelen van eigen producties en het stimuleren van nieuwe makers. Of en hoeveel subsidie dat uiteindelijk zal opleveren, is nog even afwachten, maar de makers van de nieuwe Nederlandse musical Marvellous zouden er vast baat bij hebben gehad. Even wat meer tijd, denkwerk, uitproberen, weggooien en opnieuw beginnen, en dan toeslaan met een originele, eigenzinnige productie over de superhelden van weleer.

Om met het positieve te beginnen: het idee achter Marvellous is slim. Een musical over een groepje voormalige superhelden (de Liga) dat noodgedwongen weer in actie moet komen om de wereld van de ondergang te redden. Met referenties aan beroemde superhelden als Batman, de Hulk, Spider-Man en Doctor Strange en de films gebaseerd op de Marvel-strips. Peter van de Witte (voormalig lid van cabaretduo Droog Brood en maker van de musical Watskeburt?!) bedacht deze oer-Hollandse versie van een superheldensaga. Geen megasupersonisch hightech-theaterspektakel, maar een musical met satirische en komische elementen waarin de spot wordt gedreven met het superheldengenre.

Althans, dat was de bedoeling. Maar wat we zien, is een merkwaardige mengeling van een familievoorstelling, een theatraal stripverhaal en tamelijk genante, grappig bedoelde lulligheid. Ga maar na: de Liga bestaat uit vier Hollandse superhelden die zes jaar geleden zijn gestopt met het bestrijden van superschurken. Ze zijn teruggevallen in hun dagelijkse suffe bestaan als burgemeester, advocaat en pr-dame. Maar hoofdvrouw Justitia (een energieke rol van Keja Klaasje Kwestro) krijgt haar nerderige buurjongen Giel (leuk sullig gespeeld door Daniel Cornelissen) zover een nieuw monster te creëren: Kosmonaut, een superschurk die gekloond wordt en uitgroeit tot een massavernietigingswapen. De Liga – met helden als Testostero en Ilana, de dochter van God – komt weer bijeen en trekt ten strijde tegen het kwaad.

Hedendaagse schurken

Het is het startschot van een serie schetsmatige avonturen, begeleid door de nodige licht- en geluidseffecten, aanzwellende (film)muziek en een vlammenwerper. Het monster Kosmonaut zelf is een soort maxirobot met een mechanische brulstem en een lijf vol op hol geslagen kerstverlichting. Uiteraard loopt alles anders dan verwacht doordat niet alleen de helden en schurken, maar ook de tijden zijn veranderd. In een van de geslaagdere komische scènes worden die hedendaagse schurken met foto en al op een plakbord geprikt: Dotan, de jagers van de Oostvaardersplassen, Kees van der Staaij, Joran van der Sloot, Gordon. Dat is even leuk, net als het moment waarop Zip verschijnt, een Liga-lid van vroeger. Hij werd destijds geroyeerd omdat hij pedofiel bleek en een kinderpornonetwerk afstruinde. Tekstschrijvers Daan Windhorst en Lucas de Waard stippen even iets pikants en spannends aan, maar dat wordt snel weer weggeregisseerd met lolligheid en lulligheid.

Wat ook lastig is in deze voorstelling: de op zich keihard werkende artiesten kunnen totaal niet zingen. Marvellous telt zes à zeven liedjes en ensemblenummers, die allemaal amechtig en nogal vals worden gezongen. De genreaanduiding ‘musical’ is dan ook behoorlijk misplaatst. Tegen het eind volgt nog een wat moralistische epiloog over goed en kwaad (‘iedereen kan een schurk zijn, maar ook een held’) en de hoopvolle mededeling dat de leden van de Liga nog altijd een pubquizteam kunnen vormen. De makers van Marvellous hebben zich ongetwijfeld grondig ingelezen en -gekeken in de materie, maar het is ze niet gelukt het thema ‘superhelden’ om te zetten in pakkend theater. Daarvoor hinken ze ook te veel op twee gedachten: echte satire versus gezellig familievermaak.

Nee, het is zeker nog niet goed gesteld met de aanwas van nieuwe Nederlandse musicals. Eerder dit seizoen vielen All Stars, Expeditie Eiland en Soof – overigens allemaal gebaseerd op film- en tv-formats – om verschillende redenen ook al tegen. De door de Raad voor Cultuur aangekondigde ondersteuning van nieuw talent en ontwikkeling van originele producties komt in die zin als geroepen.