Direct naar artikelinhoud
InterviewOrthopeed Piet van Loon

Na tien jaar excuses voor de orthopeed die de inspectie op zijn dak kreeg

Orthopeed Piet van Loon (64) vertrok in 2007 na een conflict bij het ziekenhuis Rijnstate. De Inspectie van Gezondheidszorg en Jeugd begon een onderzoek naar zijn handelen en maakte daarbij de ene fout na de andere. Na tien jaar kreeg de orthopeed vorige week een excuus.

Orthopeed Piet van Loon: ‘In één klap ben je een soort paria.’Beeld Marcel van den Bergh

‘Ze praten over je, Piet,’ merkte een assistent op. Het moet in het voorjaar van 2006 zijn geweest, aan de operatietafel in ziekenhuis Rijnstate. Daar voerde orthopeed Piet van Loon altijd de beste gesprekken. Voor hem lag een 55-jarige man met beknelde zenuwen. Van Loon en zijn team maakten wat ruimte tussen de wervels. ‘Piet blijft maar schroeven in ruggen zetten,’ werd er volgens de assistent gezegd. Laat maar gaan, dacht Van Loon nog. Hij is geen man van ruzies. Maar een hoogoplopend conflict zou toch volgen. 

Dat conflict ligt nu samengevat in dertien ordners en tien dossiers in de inbouwkast van zijn woonkamer in Oosterbeek. Patiëntendossiers, mailwisselingen, juridische documenten. De afgelopen tien jaar haalde Van Loon ze er elke maandagochtend uit om met adviseur André Soeterbroek door te ploegen aan de eettafel. Van Loons zogenoemde ‘war room’.

Vandaag blijven ze in de kast. Er is geen strijd meer. Tien jaar nadat de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) een onderzoek naar hem had ingesteld, kreeg hij dinsdag een brief van inspecteur-generaal Ronnie van Diemen: ‘Met deze brief wil ik u oprecht excuses aanbieden voor het handelen van de inspectie jegens u’.

‘Het is zo’n opluchting,’ zucht Van Loon. Zijn wangen zijn nog rood van de januariwind. Hij komt net terug van zijn rondje fietsen. Een wekelijks ritueel met zijn vrienden en enkele oud-collega’s, een groep zestigers die hem nog hetzelfde ziet als tien jaar geleden. Die niet als zoveel anderen dachten: ‘Die Piet, daar is iets mee.’

Hoe het zo mis kon gaan, begrijpt Van Loon tot op de dag van vandaag niet. Dertig jaar lang was hij naar eigen zeggen een ‘gewaardeerd arts’. Hij zat in een zeskoppige maatschap van orthopeden in het Arnhemse ziekenhuis Rijnstate en publiceerde in vakbladen.

Ja, hij was wel druk, zag zijn collega’s minder door de nieuwe werklocaties en ‘de jonkies’ in de maatschap leken een andere visie op het specialistenwerk te hebben dan hij. Vooral de wervelkolomoperaties, die hij uitvoerde bij patiënten met ingezakte ruggen, lagen bij enkele collega’s onder vuur. ‘Ik denk dat het komt doordat ik met mijn kop boven het maaiveld uitstak.’

Piet van Loon.Beeld Erik van 't Hullenaar

Inspectie ingeschakeld

In 2007 gingen de orthopeed en zijn maatschap uit elkaar. Hij kwam na wat invalfuncties terecht in een ziekenhuis in Winschoten. Vlak voordat hij daar een vast contract zou tekenen, belde de inspectie. Het was februari 2009. Rijnstate had, zo bleek, na zijn vertrek tien wervelkolomoperaties laten onderzoeken door twee hoogleraren. Die waren tot de conclusie gekomen dat de ingrepen onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd waren. Daarop had het ziekenhuis de inspectie ingeschakeld.

De IGJ kondigde een onderzoek naar Van Loon aan. Dat nieuws kwam ook terecht bij zijn aanstaande werkgever in Winschoten, die afzag van een overeenkomst. Van Loon stortte in. Aan de kant van een tweebaansweg tussen Groningen en Assen, heeft hij zijn auto geparkeerd en gehuild. Naar huis rijden durfde hij niet, bang om het aan zijn vrouw te vertellen. ‘In één klap ben je een soort paria.’ 

Een onderzoek naar de melding bleef uit. De onderzoekers die het zouden uitvoeren, gaven het om onbekende reden terug. In 2010 kondigde de inspectie wel aan dat er een tuchtklacht aanstaande was, maar die werd nooit ingediend. 

Reputatieschade

Toen Van Loon begin 2011 opbelde om te vragen hoe het ervoor stond, bleek dat niemand meer met de zaak bezig was. Toch volgde dat najaar, zonder enig onderzoek, een conclusie: vanuit het oogpunt van patiëntveiligheid of verantwoorde zorg zag de inspectie geen aanleiding voor vervolgonderzoek of maatregelen. Het maakte de reputatieschade niet ongedaan.

‘Steeds als ik solliciteerde voor een vaste baan kreeg ik te horen: Jammer Piet, maar er hangt een mist om je heen.’ Op verzoek van Van Loon deed de Nationale Ombudsman onderzoek naar het handelen van de inspectie. Die concludeerde dat de IGJ onprofessioneel te werk was gegaan. De orthopeed probeerde daarop in gesprek te komen met de inspecteur. Tevergeefs.

Thuis kon niemand zijn verhaal nog aanhoren. ‘Als ik over mijn werk begon, wilden ze dat ik ophield. Er hing een gekke sfeer omheen; alsof ik door de hele wereld als een halve gare werd beschouwd.’ Zijn huwelijk liep op de klippen. Van zijn vrijstaande koophuis, verhuisde hij naar een bescheiden huurwoning.

‘Sorry’

Van Loon kon de zaak niet loslaten. In 2017 stapte hij wederom naar de ombudsman. Die drong bij de inspectie aan op een gesprek. Dat kwam er vorig jaar. De orthopeed ging er tot de tanden toe bewapend naartoe. ‘Ik dacht dat de inspectie op haar strepen zou staan, maar toen was er ineens dat woord: ‘Sorry’. Voor alles nog wel. Ik schrok me rot.’

Afgelopen dinsdag lagen die excuses in briefvorm op zijn deurmat, freelancejournalist Eugène Leenders maakte het schrijven openbaar. Op drie kantjes zet de inspectie uiteen waarvoor ze allemaal excuses aanbiedt. Daarnaast krijgt Van Loon ook een financiële vergoeding.

Zijn ogen schieten nog steeds vol als hij denkt aan het moment dat hij de tekst voor het eerst las. ‘Tien jaar lang heb ik me gegijzeld gevoeld door inspectie, nu voel ik me eindelijk bevrijd.’

Reactie inspectie en ziekenhuis Rijnstate

‘Dit is een traject geweest dat alles behalve een schoonheidsprijs verdient,’ laat een woordvoerder van de IGJ weten. Voor de handelswijze en de gevolgen daarvan, biedt ze excuses aan. Daarnaast stelt de inspectie dat er sinds 2013 veranderingen zijn doorgevoerd, zo zijn er termijnen voor onderzoek vastgesteld. 

Maaike de Ridder van Rijnstate laat weten dat het ziekenhuis zorgvuldig heeft gehandeld. Na twijfels over Van Loons behandelingen werden twee hoogleraren ingeschakeld om tien casussen te onderzoeken. De Ridder benadrukt dat de excuses van de IGJ betrekking hebben op het verloop van het onderzoek en niet op de inhoud van de melding.