De discussie over klonen lijkt eigenlijk een gepasseerd station; er zijn urgentere ethisch-juridische vragen
Een breed maatschappelijk debat over de ethisch-juridische vragen rond medische biologie is noodzakelijk.
Ruim twintig jaar na het klonen van het schaap Dolly is het ook gelukt twee genetisch identieke exemplaren te maken van het dier dat het meest op ons lijkt. De aapjes Zhong Zhong en Hua Hua werden donderdag in China gepresenteerd en brachten de gekloonde mens ineens dichtbij. 'Alleen regels kunnen het nu nog tegenhouden', zei de Chinese onderzoeksleider Mu-ming Poo.
Wereldwijd is met bewondering en schrik gereageerd. Het klonen van mensen roept angstbeelden op van (staats)misbruik - de associatie met 94 jonge Hitler-klonen uit The boys from Brazil is nooit ver weg - en het laten 'voortleven' van overleden dierbaren. In veel landen, waaronder Nederland, is menselijk klonen voor de voortplanting verboden, maar het is de vraag hoe China zich ethisch ontwikkelt.
Daarbij lijkt de discussie over klonen eigenlijk een gepasseerd station. Andere ontwikkelingen in de medische biologie roepen urgentere ethische en juridische vraagstukken op. Met Crispr-Cas-techniek kunnen erfelijke eigenschappen van een embryo worden veranderd, het transplanteren van organen uit dieren naar mensen staat voor de deur en met het kweken van zaad- en eicellen uit de huid komt vruchtbaarheid voor iedereen dichtbij.
Een 'geactualiseerd juridisch-ethisch beoordelingskader is onmisbaar', schreven de Gezondheidsraad en Cogem (Commissie voor Genetische Modificatie) een jaar geleden naar aanleiding van het veranderen van dna in embryo's. 'Overheid, wetenschap en samenleving zullen bovendien samen moeten bepalen wie, wanneer, waarover besluit en op basis van welke argumenten.'
Hoewel het kabinet het advies om de Embryowet aan te passen niet heeft opgevolgd, kan het wél een brede maatschappelijke discussie entameren
Hoewel het kabinet het advies om de Embryowet aan te passen niet heeft opgevolgd, kan het wél een brede maatschappelijke discussie entameren. Toen er na de geboorte van Dolly maatschappelijke onrust ontstond, verzocht minister Borst (VWS) het Rathenau Instituut hierover een debat in gang te zetten met onder andere een burgerpanel en hoorzitting. Jaren later lijkt de samenleving nog steeds onder de indruk van klonen, terwijl de wetenschap in vliegende vaart voortsnelt - en niet alleen in China. Een breed debat is noodzakelijk om kennis en bewustzijn te vergroten en regelgeving te actualiseren.