'Vrede en welvaart'. Dat was de boodschap waarmee de Amerikaanse president Donald Trump naar eigen zeggen donderdag op het World Economic Forum (WEF) in Davos arriveerde. 'The Donald' werd binnengehaald als een popster, maar iedereen vroeg zich toch wat benauwd af of hij vandaag geen lawine in gang zou zetten met zijn slottoespraak op de bijeenkomst van wereldleiders en internationale zakenlieden in de Zwitserse Alpen.

Dat uitgerekend Trump als eerste Amerikaanse president sinds Bill Clinton (in 2000) het jaarlijkse 'globalistenfeest' in Davos zou aandoen, was een verrassing gezien zijn 'America First'-retoriek. Alleen al het thema van het evenement - 'Werken aan een gedeelde toekomst in een verdeelde wereld' - klinkt als een belediging voor de Amerikaanse president, die door veel wereldleiders wordt gezien als een van de voornaamste oorzaken van die verdeeldheid.

Rustiger vaarwater

Maar sinds Steve Bannon, de voornaamste pleitbezorger van het Amerikaanse economische nationalisme, door Trump is verbannen, lijkt het Witte Huis in iets rustiger vaarwater te zijn gekomen. Bannon was erop gebrand dat Trump na het TPP - het vrijhandelsverdrag met Japan, Canada en een reeks andere landen aan de Stille Oceaan - ook Nafta meteen zou opblazen. Maar vooralsnog staat het vrijhandelsakkoord met Canada en Mexico nog overeind, zij het wankel. Ook een handelsconflict met China is voorlopig uitgebleven, al kondigde de regering-Trump deze week wel flinke importheffingen op zonnepanelen uit China af.

Trumps voornaamste economisch adviseur, Gary Cohn, verkondigde dat de president naar Davos was gekomen om de wereld te vertellen dat 'Amerika open is voor business'. 'America First betekent niet America Alone', verzekerde hij. Ook minister van Financiën Steve Mnuchin zei dat een America First-beleid wel degelijk betekent dat de VS bereid zijn om met de wereld samen te werken. Volgens hem is 'America First' bovendien ook in het belang van de andere landen.

Ernstige crisis

Dat argument maakt weinig indruk in Davos. De ene na de andere wereldleider zette zich af tegen Trumps recepten, zonder zijn naam te noemen. De Franse president Emmanuel Macron erkende dat de globalisering een 'ernstige crisis' doormaakt, maar wees erop dat nationalisme en protectionisme geen uitweg bieden. Hij pleitte voor een 'mondiale overeenkomst' om de negatieve effecten van de globalisering te beperken. Hij drong ook aan op een 'sterker Europa' als tegenwicht tegen de 'versplintering' in de wereld.

Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel waarschuwde tegen het 'rechtse populisme', dat volgens haar 'overal opduikt waar je onopgeloste problemen hebt'. 'Isolationisme is geen antwoord', zei Merkel. 'Als zaken niet eerlijk verlopen, moeten we daarvoor een multilaterale oplossing zien te vinden, niet een nationale.'

De Canadese premier Justin Trudeau wierp zich ook op als verdediger van de globalisering, hoewel hij erkende dat 'te veel mensen' de prijs betalen van de robotisering en de internationale concurrentie. Hij legde de schuld bij bedrijven die belastingen ontwijken en recordwinsten proberen binnen te halen, terwijl ze de zekerheid voor werknemers steeds verder ondermijnen. 'We zijn in een nieuw tijdperk van zaken doen beland: je moet iets terugdoen!'

Dalende dollarkoers

De bezorgdheid over de opstelling van de Amerikanen werden aangewakkerd door opmerkingen van Mnuchin over de dalende koers van de dollar. De Amerikaanse minister van Financiën zei woensdag dat een zwakkere dollar 'goed is voor onze handel en mogelijkheden'. Dat werd uitgelegd als een teken dat Trump bezig is zijn offensief op te voeren tegen China en andere landen die zich volgens hem aan oneerlijke handelspraktijken schuldig maken.

Minister Mnuchin verzekerde echter dat 'we er niet op uit zijn in handelsoorlogen te belanden'. Volgens hem was zijn boodschap alleen dat de regering-Trump zich niet druk maakt over de vraag 'hoe de dollar op de korte termijn staat'. Maar zijn collega-minister van Handel, Wilbur Ross, klonk minder vreedzaam. Tegenover de televisiezender CNBC zei hij: 'Er is al een behoorlijke tijd sprake van een handelsoorlog, het verschil is alleen dat de Amerikaanse troepen nu de verdedigingsmuren betrekken.'

Verstevigen

Terwijl de regering-Trump bezig is de handelsrelaties met China en een reeks andere handelspartners te herzien, zijn andere landen juist druk bezig de onderlinge banden te verstevigen. Begin deze week bereikten de elf landen uit het door Trump afgedankte Trans-Pacific Partnership (TPP) een akkoord over de onderlinge handel. Het opzeggen van het TPP-verdrag door de VS was voor Japan ook aanleiding extra vaart te zetten achter een vrijhandelsverdrag met de Europese Unie, waarover de twee partijen het in juli vorig jaar eens werden.

Amerikaanse zakenlieden zijn bang dat de VS daardoor de boot zullen missen, maar dat is waarschijnlijk niet de boodschap die Trump vandaag in zijn toespraak tot de bezoekers van het 'globalistenfeest' zal uitdragen.

Mnangagwa's Zimbabwe

Twee maanden nadat hij de oude Zimbabwaanse leider Robert Mugabe aan de kant had gezet, greep president Emmerson Mnangagwa de top in Davos aan om de wereld voor zich te winnen. Hij beloofde verkiezingen te organiseren in juli, en ook als een oppositiekandidaat wint legt hij zich neer bij de uitslag. Zimbabwe heeft grote behoefte aan buitenlandse investeringen, maar na jaren van wanbestuur moeten de autoriteiten in Harare de buitenwereld ervan overtuigen dat hun beleggingen er veilig zijn. Hij zei de terugkeer van verjaagde boeren toe te juichen. 'We willen niet meer langs raciale lijnen denken, dat is de filosofie van het verleden. Boeren zijn boeren.'

Nederland en Argentinië

In de videosamenvatting die de Argentijnse president Mauricio Macri verspreidde van zijn ontmoetingen in Davos, figureerde ze uitbundig: de Nederlandse koningin Máxima. Tussen Angela Merkel en Justin Trudeau deed ze ook even het Argentinië-huis aan om namens de Verenigde Naties te lobbyen voor het toegankelijk maken van financiële diensten voor rijk én arm. Premier Mark Rutte was er ook en voerde een Nederlandse delegatie aan die met vier ministers op oorlogssterkte was afgereisd. De meeste ministers zijn vrijdag weer terug in Den Haag voor de ministerraad. Vooruitlopend op de toespraak van de Amerikaanse president Donald Trump zei Rutte: 'We zijn het natuurlijk niet altijd met hem eens, maar we waren het ook niet altijd eens met zijn voorganger Obama.'

Griekenland en Macedonië

De Macedonische premier Zoran Zaev was met een verzoeningsgedachte naar de Zwitserse Alpen afgereisd. Al 25 jaar ruziën de Macedoniërs met hun Griekse buren over wie zich de ware erfgenamen van Alexander de Grote mogen noemen. Athene accepteert zelfs de landsnaam 'Macedonië' niet, en het Balkanland staat zodoende bij de Verenigde Naties bekend als de 'Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië'. Wel, de regering-Zaev heeft nu besloten dat het nationale vliegveld in Skopje niet langer is vernoemd naar de veldheer Alexander uit de Oudheid. In een ontmoeting met de Griekse premier Alexis Tsipras beloofden de twee leiders hun voortetterende geschillen op te lossen. Alleen dan kan Macedonië ooit lid worden van de Navo en de Europese Unie.

Hackers AIVD leverden cruciaal bewijs over Russische inmenging in Amerikaanse verkiezingen
Digitale agenten van de AIVD infiltreren in de zomer van 2014 in de beruchte Russische hackgroep Cozy Bear. Ze zien zo als eersten hoe Russische hackers in verkiezingstijd doelen in de VS bestoken: de Democratische Partij, het ministerie van Buitenlandse Zaken en zelfs het Witte Huis. Het is cruciaal bewijs en aanleiding voor de FBI om een onderzoek te beginnen.