Direct naar artikelinhoud
ColumnSheila Sitalsing

Van de harde taal van Kees Verhoeven zullen ze bij de AIVD en MIVD tussen het slepen door enorm geschrokken zijn

‘De kloteklus van Kees Verhoeven’, kopte het AD afgelopen maart boven een geestige reportage waarin Kees Verhoeven, Kamerlid voor D66, werd gevolgd in de aanloop naar het referendum over de sleepwet.

Het verhaal is bekend: Verhoeven was vroeger namens D66 tégen het invoeren van een wet die inlichtingendiensten de bevoegdheid geeft om ongericht via de ether en de kabel het halve hebben en houden van onschuldige Nederlanders binnen te harken, te analyseren en te delen met buitenlandse inlichtingendiensten. Toen ging D66 regeren en moest de coalitievrede met VVD en CDA en ChristenUnie bewaard worden. Zo werd Verhoeven in één nacht namens D66 vóór, waarna je van hem geen ‘sleepwet’ meer mocht zeggen, want er waren dankzij D66 enorm veel zekerheden ingebouwd en alle zorgen over onze privacy waren overtrokken. We konden rustig gaan slapen.

De mensen geloofden er niks van en stemden tegen bij het referendum. Er kwamen aanpassingen; onze privacy zou nu in nóg betere handen zijn, de diensten zouden ‘zo gericht mogelijk’ te werk gaan, beloofde de regering. Kees Verhoeven zou het mede namens ons nauwlettend in de gaten houden. We konden rustig gaan slapen.

Dinsdag publiceerde de instantie die toezicht moet houden op de naleving van de sleepwet de eerste bevindingen. Met die naleving is het niet best gesteld, schrijft de commissie. De AIVD en de MIVD hebben belangrijke delen van de nieuwe wet nog niet ingevoerd in hun werkprocessen, en laat dat nou nét die delen zijn die er zorg voor moeten dragen dat ze enige beheersing aan de dag leggen en enige consideratie tonen voor de persoonlijke levenssfeer van volstrekt onschuldige mensen wanneer ze in hun gegevenshonger van alles aan het binnenharken zijn, én aan bevriende buitenlandse clubs aan het doorgeven zijn.

Volgens de toezichthouder is er een hoog risico op het onrechtmatig binnenslepen van bulkgegevens. Er is een risico op onrechtmatigheid bij de bewerking en er is een risico op het te lang bewaren van te veel data. ‘Essentiële waarborgen voor de bescherming van de rechten van het individu missen, geheel of gedeeltelijk.’ En fatsoenlijk toezicht houden is ‘onvoldoende mogelijk’.

Het zal wel weer aan ‘de ict’ liggen, de eeuwige uitvlucht wanneer een overheidsdienst fouten maakt, eentje waar ik zelf nooit mee wegkom als ik een belastingformulier te laat inlever, en een excuus waarvan ik zo langzamerhand begin te vermoeden dat het een eufemisme is voor een cocktail van vergeetachtigheid, lamlendigheid, labbekakkerigheid, ondeskundigheid, overwerktheid, grondige desinteresse in de zorgen en de noden van de onschuldige mensen in het land, mogelijk een tikje dédain voor de privacystrijders, en nog wat van die dingen.

Maar Kees Verhoeven is alert. ‘Toezichthouder kritisch op diensten. Inzet D66 is steeds geweest zo gericht mogelijk verzamelen en genoeg waarborgen. CTIVD concludeert dat dit nog niet geregeld is. Diensten moeten zsm zaken op orde hebben: zo doelgericht mogelijk verzamelen en overbodige gegevens verwijderen’, twitterde hij dinsdag.

Keiharde taal – ‘Inzet! Zsm op orde!’ – waar ze tussen het slepen door enorm van zullen zijn geschrokken bij de AIVD en MIVD.