Direct naar artikelinhoud
ReportageGeluidsoverlast in Rotterdam

In het Oude Westen van Rotterdam werkt geluidshinder als een alarm voor de politie

Geluidsoverlast is een veelkoppig ­fenomeen, blijkt uit een rondgang in Rotterdam met wijkagenten. Achter de slapeloze nachten van de buren gaan vaak andere problemen schuil. Maar eerst die lawaaiige quads. 

Wijkagenten Jeroen Blom (links) en Rob van Dam in de woning van Nick.Beeld Marcel van den Bergh

Twee quads tuffen over de West-Kruiskade in Rotterdam, een levendige straat in het Oude Westen met Japanse eettentjes, Surinaamse juweliers en een kliniek voor Chinese acupunctuur. De vierwielige motorfietsen houden zich in, maar de blik van de berijders richting wijkagenten Rob van Dam en Jeroen Blom spreekt boekdelen. Twintig meter verder laten ze hun motoren alsnog knallen: héng-héng-héng!

‘Die gasten houden zich nog in, kom later vanavond nog maar eens terug’, foetert de eigenaar van Café Richard Shoes tegen de twee wijkagenten die tijdens hun rondgang niet alleen bewoners en ondernemers bij hun voornaam aanspreken, maar ook daklozen en drugsdealers. ‘En dan al die opgevoerde auto’s’, zegt Richard, ‘het lijkt soms of Max Verstappen hier voorbij raast.’

Wijkagenten Rob van Dam (links) en Jeroen Blom in gesprek op de West-Kruiskade.Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant

Hoewel geluidshinder en burengerucht niet de hoogste prioriteit heeft voor de politie, zeker niet in het Oude Westen, een buurt met 125 nationaliteiten op steenworp afstand van het centraal station, is het voor de wijkagenten wel dagelijkse kost. ‘We vinden hier ook wel eens honderd kilo cocaïne of 400 duizend euro cash’, zegt Rob van Dam alsof het over paaseieren gaat. ‘Als wat bij ons gebeurt in een dorp zou gebeuren, dan stond de telefoon roodgloeiend.’

Klachten over geluidshinder speelt de meldkamer door aan betrokken instanties zoals wijkteams van de gemeente en de woningcorporatie. Toch nemen ook de wijkagenten de klachten serieus. Al was het maar omdat achter de slapeloze nachten van buren vaak andere problemen schuil gaan – denk aan huiselijk geweld of drugshandel.

Deze middag kloppen Rob van Dam en Jeroen Blom daarom aan bij Nick. Hij woont in een van de lange dwarsstraten tussen de volkse West-Kruiskade en de meer opgeflufte Nieuwe Binnenweg. De oude huizen hier zijn gehorig; denk aan houten vloeren, dunne wandjes en klemmende deuren die alleen met een forse dreun sluiten – je hoeft niet eens zo héél bont te maken om je buren te storen.

Rob van Dam bij de voordeur van Nick: ‘Nick, ben je thuis?’.Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant

‘Nick is een prachtige vent, maar de buurt is minder blij met hem’, zegt Van Dam. ‘Ik kan me er wel iets bij voorstellen.’ Dan, door het gat in de brievenbus: ‘Nick, ben je thuis? Mogen we even binnenkomen?’

‘Sorry voor de rotzooi’, verontschuldigt Nick zich in zijn woonkamer op de eerste verdieping. Alleen in de keuken brandt een los peertje aan het plafond. Nick laat de agenten een brief lezen van woningcorporatie Woonstad. ‘Ze schrijven dat de buurt klaagt over geluidsoverlast, maar ze willen binnen vijf dagen ook jouw kant van het verhaal horen’, legt Van Dam uit.

‘Lawaai? Ik ben haast nog geeneens thuis’, zegt Nick. ‘Ik ben vaak in het café aan het werk.’

‘Maar we krijgen wel meldingen over je’, antwoordt Van Dam. ‘Ga even bij Woonstad langs. Anders raak je je huis kwijt en ben je de sjaak.’

‘Ik word hier doodziek van. Ik baal hier wel van, ik ben ook maar alleen. Het is allemaal niet zo makkelijk.’

Wijkagent Rob van Dam bij bewoner Nick.Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant

‘Komt Johnny nog wel eens? Die praat altijd heel hard, die flapt er altijd van alles uit. Die klachten zullen toch niet helemaal uit de lucht komen vallen?’

‘Niks van waar. Ik hou dit niet vol hè?’, zegt Nick.

Op de salontafel liggen vijf gebruikte zakjes ‘wit’ (coke), een geopend zakje met wat restanten van hash, een spiegeltje en pony packs – vetvrije papiertjes om drugs in te bewaren. ‘Er komen hier nog steeds mensen over de vloer om te gebruiken, Nick. Weet je nog dat je een document hebt getekend? Geen raar bezoek? Kijk eens hoeveel drugs daar liggen?’

‘Dat is niet van mij’, zegt Nick, terwijl hij de drugs en parafernalia verzamelt en in de prullenbak gooit. ‘Ik schaam me dood. Als ze me uit mijn huis willen gooien, dan gooien ze me maar uit mijn huis, joh. Ze doen maar.’

‘Doe er wat aan’, dringt de blonde wijkagent aan, ‘anders gaan ze naar de rechter en ben je je huissie kwijt. Ga even naar de corporatie. Kan je geen begeleider bellen om met je mee te gaan?’

‘Hoeft niet, ik ben een grote jongen.’

De wijkagenten maken een rapportage op die ze in het casusoverleg met Woonstad en de gemeente inbrengen. ‘Zo houden ze ook bij onze partners de druk erop en geven Nick een stevige waarschuwing’, zegt Van Dam.

Er zijn wel meer adressen in het Oude Westen waar de wijkagenten weten dat geluidsoverlast slechts het topje van de ijsberg is. Even later bellen ze aan op de vierde verdieping van een portiekflat. Twee neven zeggen dat ze tijdelijk op het huis passen van hun oom. De onderburen klagen over geluidsoverlast en hebben last van een lekkage – het water stroomt langs de muur.

Binnen ziet Blom een aantal dozen met sneakers staan. ‘Wellicht gekocht creditcard-fraude’, taxeert Blom. ‘Ik geloof dat verhaal van die jongens niet over hun oom die de eigenaar zou zijn. Het is waarschijnlijk illegale onderhuur.’ De onderburen zijn ten einde raad. Van Dam belooft ze later op de avond naar hun bovenburen terug te komen met een monteur van de corporatie. Ook hier volgt vastlegging en nader overleg met Woonstad en collega-rechercheurs.

Jeroen Blom (links) en Rob van Dam bij een woning waarover de onderburen hebben geklaagd over geluidsoverlast en lekkage.Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant

‘Dit is een extreem geval, maar overlast blijft iets subjectiefs’, zegt Rob van Dam even later. ‘Laatst klaagde een meneer van tachtig over de ventilator van de buurvrouw. Daar kunnen we weinig aan doen.’ Nieuwe bewoners van buiten de wijk, die voor pakweg twee ton een huisje kopen in het Oude Westen, klagen vaker. ‘Wie hier langer woont, is wat meer gewend.’

Terugkerende klachten – zeker in de zomer – gaan over groepjes jongeren op straathoeken of pleintjes. De wijkagenten begrijpen dat omwonenden overlast ervaren, maar ze kunnen de hangjongeren niet zomaar wegsturen. ‘Tja, dit is immers ook hun buurt’, zegt Jeroen Blom. ‘Ze wonen met vader, moeder, broer, zus, nog een broer en nog een broertje in kleine woningen. Dus wat doen ze? Ze zoeken elkaar op straat op.’

Wijkagent Rob van Dam in gesprek met jongeren in het Oude Westen.Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant

Het wordt wat anders als ze zitten te blowen en te drinken. Maar dan nog kun je niet altijd optreden, zegt Van Dam in het wijkpark Oude Westen. ‘Hier in het park mag je van 1 maart tot 1 oktober alcohol gebruiken. Sommige raadsleden hebben daar misschien het beeld bij van een gezellige picknick met een flesje wijn, maar het leidt ook tot overlast. Zonder een algeheel alcoholverbod kunnen we moeilijk optreden, excessen pakken we uiteraard aan.’

Een meisje spreekt wijkagent Rob van Dam aan.Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant

Asociale chauffeurs die van hun uitlaat een brulpijp maken, kunnen in Rotterdam nog wel op het minste begrip rekenen. Tussen maart en half november werden 186 kentekenbewijzen afgepakt van bestuurders die met hun auto, motor of scooter te veel herrie maakten in het centrum van Rotterdam.

‘Wie in het verkeer onnodig lawaai maakt, riskeert een boete van 380 euro’, zegt Van Dam. ‘Bijvoorbeeld als je een aantal keren te hard accelereert. Een uitlaat die te veel herrie produceert, kan je tot 420 euro boete kosten, plus inbeslagname van de demper.’ Uit ervaring weet de politie dat veel overtreders niet onder de indruk zijn van een bekeuring, maar wél van het gedoe. ‘Ze balen dat ze hun auto verplicht weer moeten laten keuren, want dat kost tijd en moeite.’

Over de West-Kruiskade loopt Rob van Dam richting het Schouwburgplein, om daar te laten zien hoe een decibelmeter de dj’s in de horeca in het gareel houdt. Een soort stoplicht – groen, oranje, rood – geeft het geluidsniveau aan en meldt overtredingen automatisch bij milieudienst DCMR. Wie te vaak te veel decibels produceert, riskeert zijn vergunning.

Maar tot aan de horeca komt hij niet. ‘Politie, politie!’, roepen passanten bij het oversteken van het Kruisplein. Een scooterrijder en een chauffeur zijn met elkaar op de vuist gegaan. Terwijl Van Dam erop af rent en de twee kemphanen van elkaar scheidt, roept hij om versterking. Binnen een minuut klinken van vier kanten sirenes en cirkelt de politieheli boven het drukke kruispunt – midden in de avondspits wordt geen enkel risico genomen.

‘Je ziet wel dat onze nieuwe wapenstok indruk maakt’, zegt Van Dam een half uur later op weg naar het hoofdbureau. De scooterrijder gaat aangifte doen, de automobilist is verdachte. Dan belt de monteur van de corporatie om af te spreken wanneer ze samen naar de woning met de lekkage kunnen. ‘Sorry, dat moet wachten nu’, zegt Van Dam. ‘Eerst de aangifte opnemen en een getuigenverklaring uit tikken, zodat de collega’s er mee verder kunnen. Laten we daarna nog even gaan kijken.’

Briefing op het hoofdbureau van politie in Rotterdam.Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant

Waarschuwingen en Skaeve Huse

Woonoverlast is een veelvoorkomend en hardnekkig probleem, aldus de gemeente Rotterdam. Geluidshinder maakt daar vaak deel van uit. De gemeente heeft begin dit jaar extra maatregelen aangekondigd. Sociale wijkteams en corporaties kunnen bemiddeling in gang zetten, maar de burgemeester kan een huurwoning ook tijdelijk sluiten of de bewoners van een koopwoning een ‘bestuursrechtelijke gedragsaanwijzing’ opleggen.

Woonstad kan niet reageren op de situatie van huurder Nick. Wel ziet de corporatie dat er steeds vaker huurders met psychische problemen en zorgbehoefte zijn, omdat het overheidsbeleid erop is gericht dat mensen vaker langer en zelfstandig blijven wonen. Dat leidt geregeld tot woonoverlast. Ook een botsing van leefstijlen en bewust asociaal gedrag zijn oorzaken van geluidshinder.

Met verhuurders kunnen corporaties afspraken maken over gedragsverandering. Het uiterste middel is ontbinding van het huurcontract via de rechter. Om extreme woonoverlast tegen te gaan, zijn in Rotterdam Skaeve Huse gebouwd aan de rand van een bedrijventerrein. Die woningen zijn bedoeld voor mensen die zich niet aan een gewone woonomgeving kunnen of willen aanpassen.

Meer lezen?

We ervaren meer geluidsoverlast, en dat komt vooral door onze buren
Het aantal meldingen van geluidsoverlast van buren – toch al ergernis nummer 1 onder Nederlanders – is in drie jaar tijd met 10 procent toegenomen. Dat blijkt uit een analyse van de Volkskrant. Politie, gemeenten en woningcorporaties zitten met dit probleem in hun maag.

Incidenten van geluidoverlast per gemeente