Werknemer durft weer te staken: sinds 1989 werd niet zo vaak het werk neergelegd als in 2017
Nederlanders hebben vorig jaar voor een stakingspiek gezorgd. Dit meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Sinds 1989 werd niet zo vaak het werk neergelegd als in 2017: 32 keer. In totaal gingen 306 duizend arbeidsdagen ‘verloren’, een jaar eerder waren dat slechts 19 duizend dagen.
De staking met de meeste deelnemers komt op naam van de basisschoolleraren. Tienduizenden leerkrachten trokken in oktober naar Den Haag om meer salaris te eisen. De demonstratie maakte indruk: aanstaande coalitiepartijen maakten tijdens de kabinetsformatie 270 miljoen euro vrij voor het onderwijs. Bij lange na niet genoeg, vonden de leraren, en ze kondigden nieuwe regiostakingen aan.
Ook in de industrie en de sector vervoer en opslag werd vorig jaar veel gestaakt. Honderden werknemers van de Unox-fabriek in Oss protesteerden drie weken op rij tegen een overname van de fabriek. Ook treinpersoneel weigerde enkele uren te werken en bakkers van onder meer supermarkt Vomar en Bakkersland bakten een dag geen brood.
Deel van de buit
De cijfers lijken te duiden op hervonden zelfvertrouwen van de vakbeweging. In 2013 sloten de bonden nog een sociaal akkoord met het kabinet en de werkgevers. Sindsdien dreven de sociale partners uit elkaar en kiezen bonden vaker voor actie dan overleg. De vakbonden hadden in 2017 bij acht van de tien stakingen het initiatief en zes van de tien keer waren ze betrokken bij het beëindigen van de acties. Nu het bedrijven economisch weer voor de wind gaat, eisen werknemers hun deel van de buit: een betere cao en meer loon.
Het aantal stakingen en de omvang van de protesten lopen per jaar enorm uiteen. In 2006 werd bijvoorbeeld ook ruim dertig keer gestaakt, maar telden de acties slechts op tot een kleine 16 duizend arbeidsdagen. De meest omvangrijke stakingen vonden in 1995 plaats: bouwvakkers legden samen ruim 600 duizend dagen het werk neer.