Direct naar artikelinhoud
NieuwsABN Amro

‘ABN Amro zeker tot 2016 (dus als staatsbank) betrokken bij frauduleuze handel’

ABN Amro Bank was tot februari 2016, ruim zes jaar na de nationalisatie, betrokken bij frauduleuze transacties die Europese belastingdiensten ernstig hebben benadeeld. Het ministerie van Financiën zou al sinds 2006 op de hoogte zijn van de malafide praktijken.

ABN Amro.Beeld anp

Dat schrijft het journalistieke onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) op basis van gegevens uit een Duits strafdossier en eigen onderzoek. De Duitse justitie heeft ABN Amro in het vizier vanwege de verdenking van betrokkenheid bij grootschalige fraude met dividendbelasting. 

Ook andere banken worden verdacht. In Duitsland loopt in verscheidene deelstaten strafrechtelijk onderzoek tegen tientallen banken en financiële bedrijven wegens het onterecht terugvragen van dividendbelasting. In het land is vorig jaar ook een parlementaire enquêtecommissie begonnen met onderzoek naar de fraude die de Duitse fiscus enkele tientallen miljarden euro’s schade zou hebben opgeleverd. Door het gebruik van gecompliceerde financiële constructies bleef het wijdverbreide misbruik jarenlang onopgemerkt.

Klokkenluider

Ook dochterondernemingen van ABN Amro zouden een rol hebben gespeeld in de miljardenfraude. Het gaat daarbij om onder anderen Fortis GSLA (en rechtsopvolger Mainhattan) en het Luxemburgse Kirchberg. In 2006 meldde zich al een klokkenluider bij de Nederlandse fiscale opsporingsdienst FIOD die vertelde over de miljoenenwinsten die aan het Amsterdamse Rokin werden geboekt met die zogenoemde ‘CumEx-fraude’. Ondanks de melding van dit ‘dividend-strippen’ kwam het niet tot vervolging.

Ook na het nationaliseren van ABN Amro in 2008 zou niet zijn opgetreden tegen de fraude, bijvoorbeeld bij dochteronderneming Kirchberg. De bank verkocht het bedrijfje in 2010 aan het management omdat het niet meer zou passen in het risicoprofiel van de bank. Ook weigerde het nog verder diensten te verlenen aan de Luxemburgse onderneming. Dat leidde tot een rechtszaak van Kirchberg tegen ABN Amro, waarin de bank Kirchberg onomwonden dividend-strippen verweet.

In 2014 diende Duitsland bij Nederland een rechtshulpverzoek in waarin het vroeg om doorzoeking van het kantoor van het kantoor van ABN Amro Clearing Bank. Dat deelbedrijf van de bankgroep zou illegale transacties hebben gefaciliteerd. Volgens Follow the Money had de FIOD ‘geen bezwaar’ tegen een inval bij het kantoor. Het Openbaar Ministerie besliste toen echter dat een ‘vrijwillige informatieoverdracht’ door ABN Amro zou volstaan.

Dijsselbloem

Toen de bank in 2015 weer naar de beurs werd gebracht waarschuwde het beleggers in de kleine letters van de bijbehorende aandelenprospectus dat ‘discussies’ met Duitse en Zwitserse autoriteiten mogelijk nog zouden leiden tot ‘verzoeken tot het betalen van belastingen en rente’ en ‘mogelijk andere sancties’. Follow the Money stelt dat de toenmalige minister van Financiën, Jeroen Dijsselbloem, op de hoogte moet zijn geweest van de dividendfraude onder de vlag van ABN Amro. Die heeft het journalistiek platform laten weten dat ‘het kan zijn dat ik ben geïnformeerd, maar dat weet ik niet meer’.

Het Ministerie van Financiën stelde donderdag dat Dijsselbloem nooit is geïnformeerd over de verdenkingen. De huidige minister van Financiën, Wopke Hoekstra, heeft de Tweede Kamer een uitgebreide reconstructie beloofd van de affaire. De Staat is nog voor 57 procent eigenaar van ABN Amro.

Vertrek commissarissen ABN Amro

Twee commissarissen van ABN Amro, Steven ten Have en Frederieke Leeflang, treden vervroegd terug bij de bank. Het vertrek van het duo volgt op een kritisch rapport van de Europese Centrale Bank (ECB), waarover het Financieele Dagblad donderdag berichtte. De toezichthouder deed onderzoek naar de leiderschapscrisis bij de bank, die in maart leidde tot het vertrek van president-commissaris Olga Zoutendijk. Zij lag langdurig overhoop met toenmalig topman Gerrit Zalm en zou te veel macht naar zich toe hebben willen trekken. Volgens de ECB heeft de top van de bank, nog steeds in handen van de staat, jarenlang niet goed gefunctioneerd. Dat wordt vooral de raad van commissarissen aangewreven, die de crisis rond Zoutendijk had moeten voorkomen. ABN Amro heeft via de nieuwe president-commissaris Tom de Swaan de ECB beterschap beloofd en twee nieuwe commissarissen voorgedragen: Michiel Lap (onder meer ex-Goldman Sachs) en Anna Storåkers, die negen jaar bij de Zweedse bank Nordea werkte. Beiden hebben veel bancaire ervaring, wat volgens de toezichthouders een probleem was in de raad van commissarissen van ABN Amro.