Het jaar begint waar het vorige eindigde:  met het klimaatbeleid. Het verschil is dat de coalitiepartijen de meningsverschillen inmiddels niet meer binnenskamers houden. 

Hier zijn uw politieke Dagkoersen.

VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff trapte zaterdag in De Telegraaf demonstratief op de rem: het zal wat hem betreft zo'n vaart niet lopen met dat klimaatakkoord van eind december. Ja, de VVD staat vierkant achter de belofte om de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent terug te brengen, maar dat zal niet ten koste gaan van de ‘hardwerkende Nederlander’. Die hoeft niet te vrezen voor dure warmtepompen of verplicht elektrisch rijden.
 

Dat is een belangwekkende ontwikkeling:  het klimaatbeleid lijkt zowaar onderwerp te worden van de campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen van 20  maart. Dat is voor het eerst, want  het merkwaardige feit leek zich even voor te gaan doen dat twee belangrijke partijen, VVD en CDA, op het punt staan om voor miljarden euro's aan klimaatmaatregelen te treffen zonder dat hun kiezers de kans hebben gehad om zich daarover uit te spreken. De VVD mikte in het verkiezingsprogramma voor de landelijke verkiezingen nog op een CO2-afname van slechts 24 procent, het CDA liet de eigen klimaatplannen niet eens doorrekenen, in het volle besef dat de doelstellingen van het Verdrag van Parijs ver buiten bereik bleven.

Nu lijken zowel de enthousiaste leden van de coalitie, zoals D66-voorman Rob Jetten, als de sceptici vastbesloten om de kiezers erbij te halen. Om te beginnen de kiezers die op 20 maart de samenstelling van de Eerste Kamer bepalen en daarmee het lot van Rutte III in handen hebben. Meteen klonk daarop in het weekend hier en daar de suggestie dat de sfeer in de coalitie om te snijden is, maar daar is niets van waar, haastte de leider van de ploeg zich te zeggen op televisie.

Met de koers die hij zaterdag inzette, zadelt Dijkhoff zijn coalitiepartners wel op met een raadsel. Want hij is dan wel van plan om de breed levende bedenkingen tegen warmtepompen en elektrische auto’s uiterst serieus te nemen, maar zijn VVD is ook de partij die bij voorbaat  blokkades opwierp tegen maatregelen die veel meer zoden aan de dijk zetten. Het rekeningrijden voor automobilisten en een CO2-heffing voor het bedrijfsleven voorop.

Aangezien Dijkhoff wel volhoudt dat de klimaatdoelstellingen van het kabinet gewoon gehaald gaan worden, zal hij de komende tijd binnen en buiten de Kamer achtervolgd worden door die ene centrale vraag: hoe dan? 

Mark Rutte wil leiden
Voor wie met eigen ogen wil vaststellen hoe groot het verschil in benadering is tussen Mark Rutte en Klaas Dijkhoff: de premier ontvouwde in het hart van het Kerstreces zijn eigen klimaatideeën  tegenover Volkskrant-verslaggevers Frank Hendrickx en Ariejan Korteweg: ‘De aarde is aan het opwarmen. Er is een fundamenteel risico voor onze manier van leven op dit bolletje. Mijn inzicht is dat de VVD onvoldoende leidend is geweest.’

Kan Wiebes het nog een keer?
De man die zich tussen al dat geweld van de VVD-kopstukken staande moet zien te houden, is klimaatminister Eric Wiebes. Gaat hij in het voorjaar de knoop doorhakken, zoals hij vorig jaar deed met de gaswinning? Verslaggever Yvonne Hofs reconstrueerde dat historische besluit: ‘We zouden nog jaren doorgaan met gas winnen en massaal huizen slopen. Toen dacht ik: ‘Wat zijn we nou eigenlijk aan het doen?’

De Partij van de Zekerheid
Lodewijk Asscher zou wel eens de man kunnen worden op wie alle ogen zich richten als het kabinet in maart de meerderheid in de Eerste Kamer verliest. Heeft hij straks de zetels en de politieke wil om Rutte III dan overeind te houden? Wat hij in elk geval heeft, is een nieuw kernwoord. En dat heeft hij niet zelf bedacht, achterhaalde verslaggever Dion Mebius: ‘Een merk bouw je niet van de ene op de andere dag.’

Dagkoersen is de politieke nieuwsbrief van de Volkskrant. Tips of opmerkingen? Mail naar haag@volkskrant.nl. Deze nieuwsbrief elke werkdag per e-mail ontvangen? Vink dan hier ‘Volkskrant politiek’ aan.