De Volkskrant film- en tv-tips voor donderdag 1 november

Shirkers (Sandi Tan, 2018)

Te zien via Netflix

Het verhaal achter de fantastische Netflix-documentaire Shirkers had heel anders moeten en kúnnen lopen. Als tiener in het Singapore van de jaren tachtig en negentig kon regisseur Sandi Tan niet slapen van de talloze ideeën die haar hoofd overspoelden. Het maken van een speelfilm, eveneens Shirkers geheten, moest de creatieve uitlaatklep worden die Tan zo nodig had: een luchtig surrealistisch, crèmekleurig avontuur rond een verveeld buitenwijkmeisje dat iedereen doodt die ze liefheeft. Tan, toen 19, vormde met haar beste vriendinnen Sophie en Jasmine een filmteam, waarna de drie het project uiterst serieus aanpakten. Via Kodak regelden ze gratis 16mm-materiaal en camera’s; Tan zou de hoofdrol spelen, allerlei familieleden werden ingeschakeld voor de bijrollen en voor de rest van de cast vond een uitgebreide casting plaats. En dan was er nog Tans Amerikaanse filmdocent Georges Cardona, die haar zozeer in zijn greep had dat hij gaandeweg het hele project overnam. En die uiteindelijk, nog voor hij aan de montage was begonnen, ervandoor ging met de opnamen.

Shirkers (‘Plichtverzakers’) had als speelfilm een enorme impuls voor de (toen nog nauwelijks bestaande) filmindustrie van Singapore kunnen betekenen, daar zijn ook de in de documentaire opgevoerde deskundigen het over eens. Maar wat vooral pijn doet, is de ronduit sadistische wijze waarop Cardona de geestdrift van zijn protégé om zeep hielp. Hoe hij vrij snel na de draai-periode alle contact met Tan verbrak, om enkele jaren later een stapel hoopgevende VHS-banden naar haar te sturen. Daarop bleek enkel ruis en sneeuw te staan. Wat bezielde de man, die pochte dat hij een aanzienlijke reputatie genoot in Hollywood en model had gestaan voor het hoofdpersonage in Steven Soderberghs cultklassieker Sex, Lies, and Videotape (1989)?

In de documentaire wordt het mysterie rondom Cardona – met zijn duivelse blauwe ogen sporadisch opduikend in het archiefmateriaal – net zo spannend als die nooit gerealiseerde speelfilm. Grote vraag is ook waarom we, tussen de interviews met de betrokkenen door, tóch voortdurend beelden van de oude, ‘verloren gegane’ film te zien krijgen.

Meer vertellen over Shirkers zou zonde zijn, behalve dan dat de inmiddels 46-jarige Tan een fantastische manier heeft gevonden om zich haar ontnomen droom weer toe te eigenen. Het uiteindelijke Shirkers is in gelijke mate een egodocument, een making-of, een detectiveverhaal, een stuk amper ontgonnen filmgeschiedenis, een rebelse komedie én een coming-of-agedrama – maar bovenal een film die bubbelt van de levenslust.

De Keuringsdienst van Waarde

NPO 3, 20.25 uur

De ‘inspecteurs’ van de Keuringsdienst van Waarde controleren of consumenten wel voorgeschoteld krijgen wat ze denken. Vandaag: rosé. Deze wijnsoort wordt gemaakt van blauwe druiven, maar in de supermarkt staan ook roséwijnen van witte druiven. Hoe is dit te verklaren?

Klem

NPO 1, 20.35 uur

In deze dramaserie probeert Kitty uit alle macht de opsporingsdienst van de Belastingdienst bij zich vandaan te houden. Intussen vraagt haar man Marius zich af of hij ooit nog uit de bak komt en raakt Hugo steeds meer betrokken bij de familie Milner.

Danny in de buitenwijken

Canvas, 20.05 uur

Birmingham is een toevluchtsoord geworden voor Europese moslims, die de vijandige sfeer in hun land zat zijn. Maar de buitenwijken waar ze terechtkomen, zitten vaak vol gangs en prostituees. Danny Ghosen ontmoet prostituees, vrome moslims en gangleden.

Het Voedselgevecht

NPO 3, 20.55 uur

In vier afleveringen komen bekende en minder bekende voedselstoornissen aan bod. Thomas lijdt aan anorexia athletica: dwangmatig sporten om af te vallen. En de 41-jarige Faisa heeft last van een eetbuistoornis.

Brandpunt+

NPO 2, 21.00 uur

De helft van de Nederlanders die op bijstandsniveau leeft, heeft een huisdier. Vaak vormen ze een medicijn tegen eenzaamheid en depressiviteit. Alleen als de dieren ziek worden, is er een probleem. Brandpunt+ duikt in de wereld van onbaatzuchtige dierenartsen en vrijwilligers.

Onze man in Caïro

Canvas, 21.30 uur

Documentaire over president Fatah al-Sisi, die zich opwerpt als redder van Egypte en daarmee alle hoop van de Arabische lente hardhandig de kop indrukt. Honderden Egyptenaren zijn op raadselachtige wijze verdwenen en het aantal politieke gevangenen groeit verbazingwekkend hard.

Desperado

RTL 7, 22.40-00.55 uur

(Robert Rodriguez, 1995) Inmiddels is hij een veteraan in Hollywood, maar in 1992 was Texaan Robert Rodriguez nog een heel kleine jongen, die voor een verwaarloosbaar bedrag zijn speelfilmdebuut El Mariachi had gemaakt. Dankzij het succes van die film, waarin een muzikant met een gitaarkoffer vol wapens de dood van zijn vriendin probeert te wreken, mocht hij het in Hollywood nog een keer overdoen, nu met veel meer geld tot zijn beschikking. Anders dan veel remakes heeft Desperado niets aan kwaliteit ingeboet en met hoofdrollen voor Antonio Banderas, Steve Buscemi en Salma Hayek is het resultaat behoorlijk plezierig. Hayek speelt de eigenares van een boekwinkel die als dekmantel fungeert voor ‘Bucho’ (Joaquim de Almeida), de drugsbaron op wie wordt gejaagd door de op wraak beluste El Mariachi (Banderas). Houd er wel rekening mee dat kwaliteit van de film niets te maken heeft met de plot, die louter gaat om schieten en citeren.