Niemand vliegt zo spectaculair en keurig boven de rekstok als wereldkampioen Epke Zonderland
Epke Zonderland, de spectaculairste vlieger van het rekturnen, hield zich aan zijn opdracht. Hij leverde een keurige oefening af bij de WK in Doha. En dat was goed voor zijn derde wereldtitel, en de belofte dat hij doorgaat tot en met de Spelen van Tokio 2020.'
Niemand kan zo vliegen aan de rekstok als Epke Zonderland, de 32-jarige Fries die bij een fors deel van zijn oefening losse salto’s boven de stok draait, op een metertje of vier, vijf boven de grond. Zaterdag, bij de WK-finale in Doha, bewees hij dat opnieuw, in een vlekkeloze uitvoering.
Toen de Nederlander van het podium stapte, hij was als tweede van acht turners aan de beurt, was de uitslag eigenlijk al bekend. Aan de 15,100 punten van Zonderland ging niemand komen. Alle turners kwamen naar hem toe om hem te feliciteren. Misschien nog niet met het resultaat, wel met de strakke stuntvlucht die het eindelijk massaal opgekomen Qatarese publiek met stomheid sloeg.
Zonderland rammelde zijn oefening eruit in een onvoorstelbaar hoog tempo, met de intussen bekende kern. Vier vluchtelementen in twee combinaties vervat: de Cassina gehecht aan de Kovacs, dan twee tussenzwaaien om vaart te maken, en hup, de Kolman en de Gaylord 2 (de lastigste, de stok vangen in ondergreep) er achteraan. Het was razend spectaculair en super keurig.
Wat hij kan met die combinaties, kan niemand anders. Die vaststelling geldt feitelijk al sinds de Olympische Spelen van Londen (2012). Zonderland haalde toen het goud door de nooit meer vertoonde triple te turnen: een combinatie van drie sprongen. Sindsdien is spektakelturnen kortstondig beter beloond, maar na een mondelinge instructie worden ruwheid en slordigheden tegenwoordig strenger afgestraft door de juryleden.
Nieuwe normen
Zonderland heeft last gehad van die nieuwe normen, maar zaterdag deed hij alles volgens de voorschriften. De armen waren telkens precies geplaatst op de rekstok. De stijgende beweging begon in het vierde kwart van de zwaai, als de klok tussen 9 en 12 uur draait. Net na de 12 bereikte hij het hoogste punt, en tartte hij even de zwaartekracht. Dat heet in de ogen van de kenners virtuoos turnen. De jury zag het. Naast zijn hoge en door niemand te halen moeilijkheidscijfer (D-score van 6,8) was er de enorm gewaardeerde uitvoering (E-score, 8,3).
Zo keerde Epke Jan Zonderland (32) , kersverse vader van zoon Bert Eize, afgestudeerd arts en bewoner van een nieuw huis te Oranjewoud, terug aan de top van de wereld. Hij was al ’s werelds beste aan de rekstok in 2012, 2013 en 2014, wat één olympische en twee wereldtitels opleverde. Na 2014 was de Friese gymnast niet langer dominant. Tegenvallers, vooral op fysiek gebied, speelden hem parten.
Na de mislukte Olympische Spelen van Rio (2016), waar hij in de finale door een misgreep voortijdig op het schuimrubber landde, keerde Zonderland langzaam terug naar het pad van de medailles. Vorig jaar in Montreal miste hij de stok na een vluchtelement met één hand en daarmee de wereldtitel. Het werd zilver. Dat dupliceerde hij deze zomer in Glasgow, bij de strijd om de Europese kampioenschappen.
In Doha was er eindelijk weer het goud. Maar er was meer: de bevestiging, ook voor hemzelf, dat hij nog steeds de beste kan zijn. Daar had hij, gaf de turner na afloop breed glunderend eerlijk toe, wel eens aan getwijfeld. ‘Het is mooi wereldkampioen te zijn, de beste van de wereld te wezen, want daarmee komt het gevoel terug van: je hoort er nog steeds bij. Er zijn momenten geweest, toen het slechter ging, dat ik dacht: gaat het nog wel lukken als ik straks weer fit ben. Haal ik het niveau nog? Dat het echt zo is, dat kun je alleen maar bewijzen op het moment dat het erom gaat. De finale.’
De sensationele wereldtitel van Doha was de derde uit de carrière, waarin Zonderland sinds 2003 twaalf WK-toernooien turnde en drie olympische rekfinales haalde. Hij is op WK-niveau de succesvolste rekturner aller tijden. Hij liet de Griek Vlasios Maras, tweemaal wereldkampioen, definitief achter zich, met nu drie goud en drie zilver.
Belofte
Hij is de beste van de geschiedenis en van dit moment. Zonderland beloofde zaterdag door te gaan tot en met de Olympische Spelen van Tokio (2020), een scenario dat hij allang voor zichzelf had uitgetekend. Hij had er stille voorwaarden aan verbonden. Dat was niet eens een medaille of een titel. ‘Het doel is om tot en met Tokio 2020 door te groeien, niet dat ik achteruit ga. Daar haal ik mijn motivatie uit. Ik train om beter te worden. Als dat niet meer lukt, houdt ’t snel op.’
Zonderland gaat een druk schema tegemoet. Hij turnt de komende maanden de grote wereldbekers, zoals in Cottbus, Melbourne, Doha en Bakoe. ‘Dat zijn kleine WK’s’, aldus zijn coach, Daniël Knibbeler. Daarbij opgeteld de EK van Polen en de WK van Duitsland in 2019 wacht de turner op leeftijd een stevige marathon.
Komend jaar moet hij zich bekommeren om olympische kwalificatie. Met het Nederlands team via een keurige klassering bij de WK van Stuttgart op de rekstok. Het alternatieve pad via de wereldbeker wordt ook betreden. De verrichting van Doha moet hem veel vertrouwen geven. Slechts de Japanse grootheid Kohei Uchimura (zaterdag tweede) kan hem qua moeilijkheidsgraad bedreigen.
Twee jonge Japanners, Miyachi en Saito, zouden zich daarbij kunnen voegen, maar zij konden door de enorme concurrentie in eigen land niet eens meereizen naar de WK in Qatar. Als Zonderland zich zo blijft ontwikkelen – een gek woord voor een turner van 32 – heeft hij een zeer beperkt aantal concurrenten. De herovering van zijn olympische troon zou de glanzende slotvoorstelling van een gelauwerde loopbaan zijn.