Rampvlucht Lion Air roept herinneringen op aan de donkere dagen van de Indonesische luchtvaart
De ramp met vlucht 610 van Lion Air roept bij Indonesiërs herinneringen op aan de tijd vóór 2007, toen na de zoveelste vliegramp alle Indonesische maatschappijen op de zwarte lijst van de EU stonden. Mensen zijn boos en zoeken antwoorden. Maar de ramp met het toestel van Lion Air blijkt ook entertainment.
Al drie dagen was de zwarte doos ‘bijna gevonden’, maar donderdag tilden twee duikers hem eindelijk echt uit het water van de Javazee. Hij moet de antwoorden bevatten op de vragen die tot nu toe vruchteloos werden gesteld: waarom mocht het toestel, waar zondagavond toch duidelijk iets mis mee was, maandagochtend gewoon opstijgen, en waarom is Lion Air 610 met 189 inzittenden op het water te pletter geslagen?
De vlucht die om 06.23 in Jakarta begon, duurde dertien minuten. De bestemming was Pangkal Pinang, hoofdstad van de eilanden Bangka Belitung, op maar een uurtje vliegen van Jakarta. Na dertien minuten vroeg de piloot toestemming om terug te mogen vliegen naar de Indonesische hoofdstad: het toestel had acute problemen. Dat was het laatste wat van Lion Air 610 werd vernomen.
Snel daarna werden de eerste resten uit het water van de Javazee gevist. Een grootscheepse onderwaterzoektocht met tientallen duikers en sonarapparatuur leidde pas na bijna vier dagen tot de vondst van de zwarte doos.
Veilig, maar zelden op tijd
De ramp maakt mensen boos. Indonesië was net een beetje van het slechte imago af dat in 2007, na de zoveelste vliegramp, nog leidde tot het plaatsen van alle Indonesische maatschappijen op de zwarte lijst van de EU. Lion Air is pas in 2016 van die lijst geschrapt. De maatschappij had een vloot van honderden gloednieuwe Boeings die bijna probleemloos over de eilanden zwermden. Ze vlogen veilig, ook al waren ze zelden op tijd.
De ramp met vlucht 610 roept herinneringen op aan de tijd vóór 2007, toen vliegtuigen van prijsvechter Adam Air de lucht in werden gestuurd met kapotte kompassen en andere mankementen. Er moest gevlogen worden, omdat er geld verdiend moest worden. Daarom waren reparaties provisorisch, en bleken zelfs de vliegtuigbanden vaak tweedehands. Met vreselijke gevolgen.
Zondagavond, de avond voor de ramp, was het ongelukstoestel in Bali uren aan de grond gehouden omdat er iets mis was. Pas na reparatie van het probleem werd het vliegtuig vrijgegeven en kon het naar Jakarta vliegen. Ooggetuigen vertellen dat de motoren van het vliegtuig tijdens het taxiën ermee ophielden, en daarmee ook de airconditioning het begaf.
Het toestel stotterde
Passagiers moesten twee keer uitstappen en weer instappen, voordat het vliegtuig uiteindelijk vertrok. Tijdens de vlucht die volgde stotterde het. Het toestel vertraagde, daalde plotseling, steeg weer, vertraagde opnieuw alsof de motoren hun vermogen verloren, zeggen de passagiers. Maar maandagochtend vertrok het toestel weer, of er niets was gebeurd.
De Indonesische regering lijkt nu de prijsvechter onder de loep te gaan leggen. De minister van Transport heeft eigenhandig de technisch directeur van Lion Air op non-actief gezet, en ook de technicus die verantwoordelijk was voor de reparatie op Bali.
De resten van het toestel liggen uitgestald op de kade van de haven van Jakarta. Hele en halve schoenen, kledingstukken, tassen, tasjes, identiteitsbewijzen en andere verscheurde en verwrongen resten die door de klap over het oppervlak van de zee zijn uitgespreid. President Joko Widodo is persoonlijk gaan kijken. Hij is ergens op zijn hurken gezakt en heeft iets opgepakt.
De Indonesische televisiestations krijgen er geen genoeg van langs de voorwerpen te glijden en hier en daar in te zoomen op een foto, de letters van een naam, iets herkenbaars. Niemand heeft moeite met het filmpje dat Paul Ferdinand aan zijn vrouw heeft gestuurd: een filmpje dat laat zien hoe hij de slurf doorloopt die naar het vliegtuig voert. De mensen voor hem zijn dood, de mensen naast, hem en achter hem zijn dood, en zelf is hij ook dood. Alleen het filmpje waarop ze allemaal nog net leven, is over, en Inchy Ayorbaba, zijn echtgenote.
Entertainment
TVOne heeft haar opgespoord en als eerste geïnterviewd. Ze houdt zelf de microfoon vast, alsof ze elk moment kan gaan zingen. Ze beeft, en vecht tegen de tranen, maar ze houdt zich goed, zodat TVOne haar later op de dag nog eens gaat spreken. Dan houdt ze zich zelfs nog beter. Het verhaal is geoefend en komt er zonder haperen uit. Paul Ferdinand stuurde nooit video’s, alleen foto’s, vertelt ze. Dit was de eerste keer. En de laatste.
TVOne heeft dan helemaal de smaak te pakken en ‘s avonds zit Inchy Ayorbaba gekamd en opgemaakt in de studio om haar verhaal nog een keer beter te doen. De ramp is ook entertainment.
