Direct naar artikelinhoud
analysecoronavirus

Paardenfokkers, paukenfabrieken en techreuzen: het coronavirus laat weinig bedrijven onberoerd 

Een werknemer met een masker in een fabriek in Taiwan.Beeld EPA

Terwijl het coronavirus inmiddels de tragische mijlpaal van duizend doden heeft bereikt, loopt ook de economische schade snel op. Van techgiganten en luchtvaartmaatschappijen tot de paukenfabrikant en paardenfokker om de hoek: vrijwel elk bedrijf wordt geraakt door de virusuitbraak.

Chinese fabrieken vertonen sinds deze week weer tekenen van leven na een tiendaagse sluiting. Tegelijkertijd houden veel bedrijven in het land hun personeel liever nog een weekje thuis, als arbeiders hun werkplaats überhaupt al zouden kunnen bereiken door de vele wegblokkades. 

Chinese arbeiders sleutelen alweer aan Fords, Tesla’s en Daimlers, maar de autofabrieken van concurrenten Toyota, BMW en Volkswagen blijven voorlopig dicht. De Chinese fabrieken van Philips Healthcare mochten de productie deze week wel weer hervatten. Minder geluk had Nissan, dat dinsdag bekend maakte een fabriek in Japan te moeten sluiten omdat het te weinig Chinese onderdelen kan invoeren. Om dezelfde redenen sloot Hyundai al eerder fabrieken in Zuid-Korea.

Voor de luchtvaartindustrie is het coronavirus een sof. Tweederde van alle internationale vluchten van en naar China vallen uit – KLM en veel andere luchtvaartmaatschappijen vliegen voorlopig helemaal niet meer naar China. Als de epidemie nog lang aanhoudt, vreest de luchtvaartsector dat de schade hoger kan uitvallen dan tijdens de  sarsuitbraak van 2003 (die begon in het Chinese Guangdong). Destijds leed de luchtvaart een strop van 7 miljard dollar. De Chinese luchtvaartindustrie legde destijds nog niet zoveel gewicht in de schaal, maar vervoert anno 2020 na de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk de meeste passagiers ter wereld. Door de corona-uitbraak is het land tijdelijk teruggezakt tot de mondiale 16de plaats, achter Canada, Nederland en Singapore.

Espressomachine

Goede schattingen over de economische schade van het coronavirus zijn nog niet te maken, maar het is wel duidelijk dat de epidemie voor de hele wereldeconomie gevolgen heeft. De espressomachines en bakplaten van Starbucks, McDonald’s en andere horecaketens staan in veel Chinese filialen al weken koud, en ook winkelketens als H&M, Uniqlo en Ikea houden Chinese vestigingen gesloten. Ondertussen kampt de grootste telefoonbeurs ter wereld, het 109 duizend bezoekers trekkende Mobile World Congress, met de ene afzegging na de andere. Onder meer Sony, Amazon en de Chinese elektronicagigant TCL zouden van 25 tot 28 februari acte de présence geven op de Barcelonese hoogmis van opvouwbare telefoons, augmented reality-brillen en andere snufjes. Uit zorgen over het coronavirus hebben zij zich teruggetrokken. Eerder haakten Ericsson en LG al af. Beter nieuws is dan weer dat de aanvankelijke neergang op de beurzen aan het begin van de virusuitbraak de laatste week volledig is omgebogen, waarmee ook de vrees dat corona negatief zou kunnen uitpakken voor het rendement op onze pensioenen voorlopig ongegrond lijkt. 

Espressomachine
Beeld Getty Images

De economische schade van het coronavirus blijft niet alleen beperkt tot grote multinationals als AkzoNobel, ASML en Arcadis, waarvan de Chinese vestigingen afgelopen tijd onbemand bleven. De NOS berichtte onlangs over een Nederlandse paardenfokker die normaal veel naar China exporteert, maar diens orders zijn door het coronavirus opgedroogd. Daardoor wachten momenteel 77 paarden in zijn stal vergeefs op transport, wat de fokker 2 duizend euro per dag kost.

Bij de Oldenzaalse horlogemaker Bart Grönefeld liggen momenteel vier Grönefeld 1941 Remontoires ter waarde van 50 duizend euro per stuk te wachten op hun nieuwe Chinese polsen. De horloges zijn al afgerekend, maar door de uitbraak van het coronavirus konden de Shanghaise kopers tot nu toe niet naar Twente reizen om hun klokkies op te halen. ‘Vanuit Singapore krijgen we veel druk om onze horloges snel te leveren – niet binnen zes à zeven maanden zoals normaal, maar min of meer nu. Dat gaat natuurlijk niet, maar onze agent in Singapore is bang dat kopers afhaken als het te lang duurt, bijvoorbeeld als in de tussentijd een paar familieleden omvallen door het coronavirus. Dan heb je als koper even niet meer zo’n zin in een nieuw horloge.’

Marimba

Frans Swinkels van Adams Musical Instruments uit het Limburgse Ittervoort kreeg laatst een opmerkelijk exportverzoek van zijn Chinese agent: of hij in plaats van marimba’s, pauken en trombones een keer mondkapjes wilde leveren aan China. Maak er maar meteen een paar duizend kapjes van, zei de omwille van het coronavirus naar zijn pied-à-terre in Barcelona uitgeweken agent. ‘Wij doen ook zaken met Vietnam, dus heb ik mijn agent daar gevraagd of hij ons aan mondkapjes kan helpen. Die vertelde me vanmorgen dat hij maximaal honderd stuks kan leveren, maar hij raadde me af om ze naar China te sturen – de kans is groot dat de douane of postbezorger ze in beslag neemt of achterover drukt.’

Eileen Zhang van de China Netherland Business Association stuurde al wel mondkapjes naar Chinese familieleden, maar ze schreef uitdrukkelijk op de doos dat er niet de gewilde N95-mondkapjes inzaten – maskers die minstens 95 procent van de luchtdeeltjes filteren – maar simpele chirurgenkapjes. ‘Om te voorkomen dat de douane ze in beslag neemt’, zegt Zhang. De Utrechtse verdient haar brood met trainingen aan managers in de Chinese jeugd- en ouderenzorg, bijvoorbeeld over het helpen van bejaarden met dementie of kinderen met adhd. Maar dankzij het coronavirus liggen haar trainingen voorlopig helemaal plat. ‘Ik verwacht dat dit nog wel vier, vijf maanden kan aanhouden. Mijn huur en boodschappen kan ik net betalen, maar langer dan een half jaar moet het niet duren.’

Impact virusuitbraak

De Chinezen in Nederland zijn in rep en roer over het coronavirus. Het land van hun voorouders is zwaar getroffen en ze zetten alles op alles om te voorkomen dat het virus in hun eigen gemeenschappen de kop opsteekt. Als stank voor dank worden ze hier, in hun tweede vaderland, als ‘virus-Chinees’ met de nek aangekeken.

Het coronavirus is naast een epidemie ook een enorme paniekzaaier geworden, schrijft economisch columnist Peter de Waard: ‘In de eerste week, zo berekende State Street MediaStats, besteedden de media acht keer zoveel aandacht aan het coronavirus dan ze in het verleden deden aan sars, zika of ebola. Er zijn nu meer dan duizend doden, maar alleen de ebola-epidemie in West-Afrika in 2014 vergde al vijf keer zoveel slachtoffers.’

De uitbraak van het coronavirus toont de risico’s van het onderdrukken van de vrijheid van meningsuiting, meent econoom en columnist Heleen Mees: ‘De vraag is of president Xi, onder wiens bewind China repressiever is geworden, zich realiseert dat het voortaan anders moet.’

Een van de problemen voor de na een tiendaagse sluiting voorzichtig weer opstartende Chinese maakindustrie is dat veel arbeidsmigranten door allerlei wegblokkades vastzitten in hun geboortedorpen en voorlopig niet in de industriegebieden geraken, schrijft China-correspondent Leen Vervaeke. ‘Zelfs als ze erin slagen terug te keren, moeten ze bij veel bedrijven eerst twee weken in quarantaine, om besmettingen in de slaapzalen te voorkomen.’