Back to work, of naar het thuiskantoor. Alle tips voor een frisse start op een rij

Vakantie – of het nou buiten de deur is of thuis – is goed voor de gezondheid. Plus je wordt er proactiever en een leukere collega van. Maar aan iedere vakantie komt een einde. Je hoeft niet te schrikken als je helemaal geen zin hebt om na de vakantie weer te beginnen. Ongeveer twee op de drie mensen voelt zich gestrest bij de gedachte alleen al om terug aan het werk te gaan. Volgens wetenschapsredacteur Maarten Keulemans is dat niets ernstigs. Het komt vooral omdat je in je vakantie je eigen tijd kan indelen, terwijl er tijdens werktijd van alles van je verwacht wordt.

Zo maak je weer zin in je werk

Niet iedereen heeft dus na de vakantie automatisch de drang weer aan het werk te gaan. Zoals je moeder misschien vroeger al zei: ‘Geen zin? Dan maak je maar zin.’ Hoe je dat doet? Probeer bijvoorbeeld te regelen dat je zelf kan bepalen waar, wanneer en hoe het werk gedaan wordt. Van autonomie en flexibiliteit worden werknemers namelijk gelukkiger. Dat concludeert Maral Darouei in haar promotieonderzoek naar ‘het nieuwe werken’ aan de Universiteit Leiden. Het is een van de redenen dat zzp’ers zich gezonder voelen en het makkelijker vinden hun tijd te verdelen tussen werk en familie. ‘Dat zelfstandigen hun eigen dag kunnen indelen, zorgt ervoor dat ze meer controle hebben over hun eigen leven’, vertelde Darouei eerder al aan deze krant. ‘En het opvallende is: zzp’ers maken méér uren dan mensen in vaste dienst.’

Darouei hoopt daarom dat er voor mensen in loondienst meer kansen komen om flexibel te werken. ‘Ik hoop dat bedrijven door de coronacrisis hebben ingezien dat het kan en dat ze bedenken hoe ze nieuwe werkvormen, zoals online vergaderen, ook hierna goed kunnen managen.’

Een andere manier om weer zin te krijgen in je werk is door je in te beelden dat je je baan verliest. Dit noemt Laurie Santos, hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Yale ‘negatieve visualisatie’. Als die leuke baan is veranderd in een sleur, bedenk dan wat je zou missen als het je laatste werkdag zou zijn.

Daarnaast is het ook goed te realiseren dat werk heus niet altijd leuk hoeft te zijn. Zo vinden bijvoorbeeld Mark Manson, auteur van de bestseller De Edele Kunst van Not Giving A F*ck en bestsellerauteur Elizabeth Gilbert, bekend van Eat, pray, love, dat we ons werk wat minder serieus mogen nemen af en toe. Manson: ‘Wie zegt dat je geld moet verdienen met waar je van houdt? Sinds wanneer denkt iedereen recht te hebben op een baan waar je elke fucking seconde van geniet? Serieus, wat is er mis met oké-werk met prima collega’s en je passie nastreven in je vrije tijd?’

Wil je weten of je genoeg verdient? Vul dat het Salariskompas van Intermediair in.

Begin met een schone lei: ruim de werkplek op

Na de vakantie is een goed moment om je werkplek onder handen te nemen. Ruim ‘m op, als je dat tijdens je vrije dagen nog niet had gedaan. Volgens opruimgoeroe Marie Kondo zijn nette mensen namelijk succesvoller, schrijft ze in haar nieuwste boek Opgeruimd! Op het werk (2020). Al is het natuurlijk wel een beetje ‘wij van wc-eend’...

Hoe je het opruimen het beste kan aanpakken volgens Kondo? Stap één draait om haar gevleugelde uitspraak ‘does it spark joy’. Met andere woorden: als je ergens niet blij van wordt, gooi of geef je het weg. Als je hebt gekozen van welke spulletjes je blij wordt, ga je ze opbergen. Geef alles een vaste plek en berg op per categorie. Marie Kondo is streng, je mag van haar niets op je bureau zelf bewaren.

Bij het opruimen van de werkplek hoort overigens niet alleen de fysieke rommel, maar ook digitale troep. Denk aan een ongeorganiseerde mailbox, ongebruikte programma’s en apps en contacten in je telefoon. Ook hiervoor geeft Kondo tips in haar boek.

Ontploffende mailbox

Wie na de vakantie bang is om weer in de werkstress gekatapulteerd te worden door een ontploffende mailbox, heeft wellicht baat bij de tip van Jelle Drijver, die cursussen slimmer werken organiseert. Hij adviseert: zet in je out-of-office-reply dat alle mails die in die periode ontvangen zijn, niet lezen worden. Met het vriendelijke verzoek om voor belangrijke zaken na de vakantieperiode nog eens te mailen. ‘Zo leg je de verantwoordelijkheid bij de ander en zul je zien dat de meeste mensen in de tussentijd zelf op zoek zijn gegaan naar een andere oplossing.’

Naast je mailbox is je agenda er waarschijnlijk ook wel aan toe opgeschoond te worden. Voor Rick Pastoor, schrijver van GRIP, het geheim van slim werken, is zijn agenda heilig. ‘Ik hoor van veel mensen dat ze eigenlijk vooral aan het reageren zijn: op hun mail en wat collega’s of leidinggevenden van hen vragen. Het is belangrijk dan even stil te staan en te zeggen: ik ben de baas over mijn eigen tijd. Want voordat je het weet, ben je alleen maar brandjes aan het blussen. En vaak blijken die brandjes achteraf helemaal niet zo belangrijk te zijn.’

Plan daarom alles in in je agenda, schrijf al je werkzaamheden op en denk ook na over welke tijdstippen je hiervoor kiest. ‘Vraag jezelf af: wanneer ben je het productiefst? En op welk moment van de dag heb je de minste energie? Pas vervolgens je werkzaamheden daarop aan.’

Upgrade je werkplek

Verder is het slim als thuiswerker te onderzoeken of de wifi nog te verbeteren valt. De Volkskrant testte vier methoden waarbij je geen kabels (nog altijd de beste garantie voor snel en stabiel internet) door je huis hoeft te trekken. Sommige opties zijn simpel en goedkoop, maar hebben nauwelijks effect. Andere methoden zijn dan weer nodeloos ingewikkeld. Of duur. Lees hier wat voor jouw situatie de beste optie kan zijn. 

Nu je toch bezig bent met je thuiskantoor, check meteen even of het nog wat ergonomischer kan. Wie nog geen laptopstandaard, apart toetsenbord en goede muis heeft, doet er goed aan toch het een en ander aan te schaffen. Los van de arbowet en je gezondheid, ben je namelijk ook een stuk minder productief als je in de verkeerde houding werkt. Dit kan tot 17 procent productiviteitsverlies opleveren. (Je bent als zzp’er dus een dief van je eigen portemonnee als je je werkdagen kromgebewogen achter een laptop slijt.) Verder kan een goede stoel een hoop rugklachten schelen.

Plan af en toe een kantoordag

Voor de mentale gezondheid kan het slim zijn afspraken te maken met je leidinggevende om toch af en toe een kantoordag te doen. Waarom het toch slim is af en toe voor werk de deur uit te gaan? Volgens een onderzoek zijn er in Nederland vier miljoen ‘verborgen burn-outs’; mensen die binnen een half jaar dreigen uit te vallen als er geen actie wordt ondernomen. Door de coronacrisis is dit aantal flink gestegen, doordat veel mensen moeite hebben om de stress onder controle te krijgen die gepaard gaat met thuiswerken en baanonzekerheid.

Durf je niet goed naar kantoor te gaan? Geef dit dan duidelijk aan collega’s aan. Maak eventueel eigen regels, bovenop de coronamaatregelen als je je daar goed bij voelt. Dat gevoel van controle kan helpen, denkt Tosca Gort, arbeids- en organisatiepsycholoog. Aan de collega’s de taak om zich ook echt aan die regels te houden, meen ze. Zet even die bureaus van elkaar, doe de ramen open. En als je weet dat je collega het moeilijk vindt om naar het werk te komen: bel diegene dan even van tevoren.