Creditcardschulden in de VS stijgen ondanks economische groei - nieuwe crisis op komst?

Ondanks de economische groei hebben steeds meer Amerikanen moeite hun creditcardschulden af te lossen. De vier grootste consumentenbanken zagen de verliezen hierop het afgelopen jaar met 20 procent oplopen.

De banken JPMorgan Chase, Citigroup, Bank of America en Wells Fargo moesten voor in totaal 12,5 miljard dollar (zo'n 10,2 miljard euro) verlies nemen op hun creditcardleningen. Dat is een slordige 2miljard dollar meer dan in 2016, becijferde de Financial Times maandag.

De toenemende betalingsproblemen komen op een merkwaardig moment. De Amerikaanse economie groeit al jaren uitbundig de afgelopen kwartalen zelfs met meer dan 3 procent van het bbp. De werkloosheid bevindt zich op het laagste niveau in zeventien jaar. Op het eerste gezicht gaat het de Amerikanen daarmee beter dan ooit. Dat steeds meer consumenten zich desondanks in de schulden steken, toont volgens critici dat veel middenklassegezinnen moeite hebben financieel de eindjes aan elkaar te knopen. Het risico bestaat dat zij, net als voor de crisis in 2008, het ene financiële gat dichten met het andere.

De creditcard is daarbij een geliefd hulpmiddel. Na een korte dip zijn de pasjes weer net zo populair als voor de crisis. Het aantal kaarten stijgt dit jaar naar verwachting naar 488 miljoen. Aangezien 169 miljoen Amerikanen creditcards gebruiken, betekent dit dat zij er gemiddeld bijna drie op zak hebben. Een minderheid van 7 procent van de Amerikanen heeft volgens eerdere peilingen zelfs zeven of meer creditcards in de portemonnee. Zodra het krediet op de ene maximaal benut is, kan de volgende getrokken worden om de boodschappen, nieuwe kleren of medische kosten te betalen

Aflossen

Volgens de betrokken banken is er desondanks geen reden tot zorg. Wells Fargo wijt de betalingsproblemen aan de schade die orkanen in 2017 hebben aangericht in Texas en Florida. De pijn voor de banken blijft dan ook beperkt. De wanbetalingen vormen slechts een fractie van de totale creditcardschuld. Die is opgelopen tot boven de 1 biljoen (1.000 miljard) dollar. Tegenover de toenemende verliezen staan voor de banken bovendien aantrekkelijke rendementen. Winkeliers betalen hun een vergoeding per creditcardtransactie. Banken berekenen klanten die achterlopen met aflossen een rente van gemiddeld ruim 17 procent op jaarbasis.

Ook uit ander onderzoek blijkt dat de gemiddelde creditcardschuld oploopt. Vooral de ontwikkeling bij de groep consumenten met de allerlaagste kredietwaardigheid, dus zonder goede baan of vermogen, is verontrustend. Hun creditcardschuld nam de afgelopen twee jaar met meer dan een kwart toe, rapporteerde het Consumer Financial Protection Bureau vorige maand.

13 biljoen dollar

Behalve met creditcards steken Amerikanen zich ook op andere terreinen dieper dan ooit in de schulden. De huizenleningen blijven dit keer relatief binnen de perken. Studieschulden en autokredieten lopen daarentegen hard op. In totaal stonden huishoudens hierdoor vorig jaar voor bijna 13 biljoen (13 duizend miljard) dollar in het krijt, stelt de Federal Reserve Bank of New York. Het oude schuldrecord, dat stamt van de vooravond van de crisis in 2008, is daarmee verbroken. Net als bij de creditcards neemt ook bij de leningen die consumenten afsluiten om een nieuwe auto te kopen het aantal wanbetalers toe.

De Britse socioloog Colin Crouch beheeft hiervoor eerder de term 'geprivatiseerd Keynesianisme' bedacht. Volgens de oorspronkelijke ideeën van de econoom Keynes moet de overheid in slechte tijden inspringen om de bestedingen op peil te houden. In onze tijd komt deze last, omdat regeringen de hand op de knip houden, volgens Crouch op de schouders van burgers zelf terecht. Aangezien de lonen voor Amerikaanse arbeiders en middenklassers al decennia stagneren, houden zij hun consumptie op peil door steeds meer op de pof te kopen.