Direct naar artikelinhoud

Hij was de inspiratie voor alle Britpop-bands: The Fall-zanger Mark E Smith (60) overleden

Veertig jaar lang was hij de peetvader van de Britse alternatieve rockscene. Zanger Mark E Smith, die woensdag op 60-jarige leeftijd overleed, zag in 1976 in Manchester de Sex Pistols optreden en begon - zoals bijna alle aanwezigen - ook zelf een band: The Fall. Grote verkoopcijfers werden niet gehaald, maar hun invloed was immens.

Mark Smith en Brix Smith op een archieffotoBeeld getty

In wisselende bezettingen met als enige vaste kracht Smith zelf, bracht de band meer dan dertig studio-albums en even zoveel live-platen uit. Al die platen samen vormen een genre op zichzelf. Geen band klinkt er als The Fall. 'Always different, always the same', beschreef hun grootste pleitbezorger de Britse radio-dj John Peel Fall-muziek ooit.

Al in een van de eerste Fall-liedjes, Repetition, formuleerde Smith de drie kenmerken waar zijn muziek decennia lang aan te herkenen was: repetition, repetition, repetition. In herhaling school de kracht van Fall-muziek. Steeds weer datzelfde hypnotiserende gitaarakkoord, een strakke kadans zonder veel melodie, maar wel met een diepe groove.

En altijd die verbeten, knauwende stem van Smith. Monotoon, maar dwingend. Mark E Smith zong niet, hij declameerde. Eind jaren tachtig, het decennium waarin The Fall hun beste platen uitbracht, stond Smith als een dominee achter zijn katheder. Wat hij te zeggen had mocht dan even onbegrijpelijk zijn als zijn albumtitels (Hex Enduction Hour,  Imperial Wax Solvent, The Light User Syndrome) deden vermoeden: zijn liedjes kregen een eigen waarheid.

Hoewel ook in eigen land geen enkel gevaar voor de hitparade, heeft Smith een reeks popklassiekers op zijn naam die steeds nieuwe generaties muziekliefhebbers wisten te imponeren. How I Wrote Elastic Man, The Classical, Hip Priest (door Jonathan Demme gebruikt in zijn film The Silence Of The Lambs), New Big Prinz en Hit The North zijn hoogtepunten in de Britpop-geschiedenis.

Mark E Smith op een archieffoto uit 2010Beeld epa
Hoewel ook in eigen land geen enkel gevaar voor de hitparade, heeft Smith een reeks popklassiekers op zijn naam die steeds nieuwe generaties muziekliefhebbers wisten te imponeren

Al verafschuwde Mark E Smith dat woord Britpop en de bands waarmee het geassocieerd werd. Hoewel begin jaren negentig alle nieuwe Britpop-bands (Blur, Pulp, Elastica en Suede) The Fall als belangrijke inspiratie noemden, was de liefde niet bepaald wederzijds. Smith liet geen mogelijkheid onbenut om in interviews zijn gal te spuwen over de stand van zaken in de popmuziek. Niks deugde. Maar Mark E Smith kon er mee wegkomen vanwege zijn geestige bewoordingen, maar ook omdat zijn eigen muziek zo volstrekt autonoom was. The Fall klonk nooit modieus en was altijd dwingend. Je verliet een Fall-concert altijd met een opgeruimd gevoel. Mark E Smith had alle ruis eruit geranseld.