Drie vermakelijke familievoorstellingen over bonte families waarin de pleuris uitbreekt

Feestdagen & familie, het blijft een wonderlijke combinatie. Voor sommigen een vanzelfsprekende bron van vertrouwde gezelligheid, voor anderen een gevaarlijke cocktail van onuitgesproken verwachtingen, sluimerende conflicten en lastige loyaliteitskwesties. Wait ’till you go home for Christmas is een gangbaar grapje in therapeutenkringen. Maar in de kern horen ze bij elkaar.

Geen wonder dat kort voor kerst drie familievoorstellingen in première gingen, met als thema ‘familie’, bedoeld voor het hele gezin (met kinderen vanaf een jaar of zeven). Opvallend: bij alle drie zijn de gezinnen bont samengesteld, slaan spanning, slapstick en nachtmerries toe wanneer ouders even de deur uit zijn en voelen kinderen zich eenzaam en onbegrepen - daar zijn het (pre)pubers voor. Toch houden juist zij het kwaad op afstand en tekenen zij voor de oplossing, én het slotfeestje.

Natuurlijk was de populaire kerstklassieker Home Alone (1990), over de per abuis thuis achtergelaten Kevin McAllister, ook dit jaar weer een van de best bekeken films op televisie. Een 8-jarige jongen probeert met creatieve trucs en hinderlagen het besneeuwde huis te beschermen tegen inbrekers. Bij Alone@Home, de eerste theaterbewerking die Bos Theaterproducties nu in regie van Madeleine Matzer op tournee stuurt, passen twéé kinderen op de inboedel. Jip (Soumaya Ahouaoui) en Puk (Merel Pauw) zijn kersverse stiefzusjes maar het contact gaat niet van harte: de eerste is de grootste pestkop van school, de tweede haar favoriete slachtoffer. En het helpt niet dat Puk jongensachtig is, graag Star Wars naspeelt en in de kruipruimte videobanden kijkt. Zodra de verliefde ouders (Martijn Fischer en Femke Arnouts) naar een muzikale schnabbel op een cruiseschip zijn vertrokken, breekt de pleuris uit. Fischer en Arnouts transformeren achter de houten wandjes van het opengewerkte huis naar het sullige boevenduo Fokko & Vanessa, dat een kostbaar schilderij uit de woonkamer wil stelen. De kinderen houden dapper stand en krijgen op de valreep hulp van een zonderlinge buurman (Eddie B. Wahr). Die zorgt ook voor hoorspelgeluiden bij ratelend keukengerei en groteske slapstickscènes.

Vooral het vette komediespel van de energieke acteurs houdt deze voorstelling op de been. Scriptschrijvers Daan Windhorst en Lucas de Waard negeren met regisseur Matzer de vuistregel show don’t tell. Zielenroerselen worden expliciet benoemd – we snappen het echt wel - en groteske acties van te voren aangekondigd, zoals smijten met ballenbakballen. Ook het zoete slot van deze feel-good-voorstelling wordt onderstreept in het gezamenlijk gezongen lied Eind goed, al goed. 

De Familie van Nielie breekt de tent af! (6+) door Theatergroep Kwatta en Oorkaan, 23/12, Stadsschouwburg Nijmegen. Tournee t/m 23/2 (Drie sterren)

In dit vierdelige feuilleton over een samengestelde familie met stiefbroer Jonathan en stiefzus Pam, is Theatergroep Kwatta aanbeland bij het (ook los te volgen) deel twee, geschreven door Gouden-Griffel-winnaar Simon van de Geest. De voorstelling start met het uit volle borst gezongen Lang zal Jonathan leven - voor een geslaagd verjaardagsfeest is familiebezoek noodzakelijk. Het grootste cadeau kent echter een anonieme afzender: een volautomatische, mechanische bijna-mens. De Gronings sprekende huisfilosoof stuurt de hele familie Van Nielie, robot incluis, op vakantie naar een curieuze camping. Die blijkt een dekmantel voor Russische spionage. Oma (een geestige Lieneke Le Roux) onthult als IJzeren Wil annex X-7-0 haar vroegere opdrachtgever, puber Pam (Pleun de Roode) zit in een existentiële crisis en voelt zich niet gezien en Jonathan (Enzo Coenen) gaat ver om met het sexy robothart van Wielie de vriendschap van een meisjestweeling te winnen. Het thrillerverhaal loopt op rolletjes in het naïeve decor in primaire kleuren. De regie van Josee Hussaarts is dienend maar ook wat braaf. Pijnpunt is de zang van de acteurs op de complexe muzikale compositie van Steven Kamperman – een bijdrage van samenwerkingspartner Oorkaan: valse pogingen om met uithalen de sprongen in toonhoogte te halen. De drie stagiaires van de muziektheateropleiding ArtEZ (tweeling en campingbaas) zijn gelukkig wel geschoold in het theatraal vertolken van het palet aan muzikale motieven. Als zij zingend opkomen, krijgt de voorstelling schwung. De vier Oorkaan-musici spelen bovendien soepel mee als campinggasten tijdens deze familievakantie annex spionnenjacht. 

Hallo familie (8+) door Maas theater en dans, regie: Moniek Merkx, 21/12, Maaspodium, Rotterdam. Tournee t/m 16/3 (4 sterren)

‘Best moeilijk hè, familie.’, zegt acteur Freek Nieuwdorp als buitenbeentje, half tegen zichzelf en half tegen zijn jonge nichtje, dat bij de oppassende oma in de keuken achterblijft, wanneer de rest van de familie een ‘knalfuif’ gaat vieren. Veel meer wordt er niet gezegd in Hallo familie, de nieuwe bewegingsvoorstelling van regisseur Moniek Merkx bij Maas theater en dans (en opvolger van het prijswinnende Liefde). Des te meer wordt er gesuggereerd in een steeds excentrieker wordende serie van grotesk uitgedoste scènes. Zo rustgevend als de zwijgende oma uiensoep maakt, zo zoet speelt het meisje met haar barbies en knuffels. Maar wie goed kijkt, ziet dat ieder popje en knuffeldier een levend alter ego heeft; het meisje speelt in miniatuur haar fantasieversie uit van het feest dat zich in en om het huis voltrekt, en in haar hoofd de contouren van een carnavaleske nachtmerrie krijgt. Fantastisch zijn de hippe glitterkostuums, de cartooneske pruiken, de ravissante dierenmaskers, de breakdance-capriolen van de dinokikker (Gihan Koster) en de mimische optocht van (vreemdgaande) familieleden, waarbij de moeder maar blijft vragen ‘wie er iets wil drinken’. Uiteindelijk dreigt het uitbundige familiefeest in een ochtendkater te eindigen, totdat die zich oplost in afwasschuim, de slingers worden opgehangen en, jawel, het meisje met stapels cadeaus uit bed wordt gezongen: het is haar verjaardag. Je moet even mee in (of terug naar) de ongebreidelde verbeeldingskracht van een alleen gelaten kind, maar dan krijg je ook een kleurrijk spektakel cadeau waarin iedereen wel ergens een familielid herkent in de dansende, murmelende en proostende stoet.