Vier dagen na dodelijk ongeval door epileptische aanval stapte verdachte weer in de auto

Ze knalde al eens met haar auto frontaal op een Porsche. Belandde in een tuin waar kort daarvoor nog kinderen speelden. Eindigde een keer in de sloot. Botste tegen een boom. Ze sloeg ooit over de kop. Maar op vrijdag 30 mei 2014 ging het pas echt mis, toen Julia H. op de Haringvlietweg in Hellevoetsluis twee jonge Polen over het hoofd zag in haar Peugeot 206 Cabrio. De twee wandelden over de fietsstrook.

Sylwia (23) verpakte orchideeën in de kassen. Grzegorz (29), net aangekomen in Nederland, zou na het weekend beginnen als tomatenplukker. Zij was op slag dood, hij stierf enkele uren later. Het leven van Sylwia's moeder en broer ligt sindsdien compleet in puin, zo vertellen ze donderdag in een hartverscheurende slachtofferverklaring tijdens de rechtszaak jegen Julia H.

Durven rijden

Sylwia's moeder viel flauw toen ze in Polen het bericht over de dood van haar dochter vernam. 'Ik heb sinds het ongeluk van mijn dochtertje nooit meer zelf durven rijden', zegt ze, vechtend tegen haar tranen.

En wat deed Julia H. vier dagen na het fatale ongeluk, waarbij ze zelf in de sloot tot stilstand was gekomen, verward en in shock? Ze stapte zonder nadenken in de auto, ook al was haar rijbewijs ingetrokken.

De drie Rotterdamse rechters die de strafzaak woensdag behandelen, proberen de verdachte te doorgronden. De inmiddels 52-jarige Julia H. - klein van stuk, roodgeverfd haar, blauw giletje, hoge veterschoenen - geeft antwoord op al hun vragen, maar haar gezicht toont geen emotie. Strak kijkt ze voor zich uit, haar armen houdt ze over elkaar geslagen. Ze komt onverschillig, stug en defensief over.

Epileptische aanval

Ze kan een epileptische aanval hebben gehad tijdens het ongeluk. 'Er was eerder ontdekt dat ik een lichte vorm van epilepsie heb', zegt ze toonloos. 'Je kan bij een epileptische aanval shaken en schuimbekken. Of je kan een aanval van staren krijgen. Na twee minuten start je dan weer op. Die vorm schijn ik te hebben.'

'Waarom stapt u dan toch steeds in een auto?', wil een van de rechters weten.

'Ik weet niet wanneer ik zo'n aanval krijg. Je krijgt geen seintje vooraf.'

'Maar u weet toch dát het kan gebeuren?'

'Ja, maar wanneer? Ik leef in een zeepbel, iedereen gaat zich er maar mee bemoeien. Op een gegeven moment schijnt iedereen dokter te zijn of zich voor te doen als dokter. Ik weet niet wat ik ermee moet. Iedereen zegt maar dat het epilepsie is. Hoe weten ze dat?'

Rijbewijs ingetrokken

Haar rijbewijs was al eens ingetrokken door het CBR. Bij een herkeuring in 2013 verzweeg ze voor een neuroloog dat ze in de voorafgaande periode nieuwe staaraanvallen had gehad. 'Ik hou al die data niet bij.'

Julia heeft in 1992 een niet-aangeboren hersenschade opgelopen, als gevolg van een harde trap door een paard. Dat heeft geleid tot veranderingen in haar persoonlijkheid, zo hebben neurologen vastgesteld. Soms is ze impulsief of agressief. Ze heeft een gebrekkig inlevingsvermogen en een beperkt normbesef.

'U denkt rechtlijnig en heeft moeite om overzicht te krijgen in complexe situaties', vat een van de rechters het samen. 'Voelt u zich verantwoordelijk voor het ongeluk?'

'Ik heb het veroorzaakt.'

'Voelt dat ook zo? Voelt u zich schuldig?'

'Eigenlijk niet, want ik ben me er niet van bewust geweest.'

'U kunt mensen in gevaar brengen. Denkt u daar achteraf anders over?'

'Ik denk niet dat ik het zo heb opgevat.'

'Hoe kijkt u er achteraf op terug?'

'Waarop?'

'Op het ongeluk.'

'Het is heel erg dat het is gebeurd. Het is gewoon verschrikkelijk.'

'Gaat u ooit nog autorijden?'

'Nou, daar heb ik nog nooit over nagedacht.'

Celstraf

Misschien is er een reden dat iedereen zich met u bemoeit, zegt de rechter. 'Dat buren en een kennis op de manege maar bleven herhalen dat u niet moest rijden. Het mag nog een wonder heten dat al die eerdere ongelukken tot die tijd goed zijn afgelopen. Goed tussen aanhalingstekens.'

De officier van justitie eist een celstraf van zes maanden - het zouden er zeven zijn geweest als de zaak niet zo lang had gesleept. Ook eist de officier een rijontzegging van vijf jaar. Volgens de advocaat van Julia staat echter helemaal niet vast dat ze een aanval van epilepsie had tijdens het ongeluk. Hij acht een taakstraf voldoende.

Uitspraak op 25 januari.