Fijn nieuws in de krant: binnenkort zendt de goeie, ouwe lineaire tv een reeks documentaires uit over amateurfilmpjes uit de 20ste eeuw. Ik verheug me er enorm op. Iedereen van mijn leeftijd herinnert zich hoe vader bij verjaardagen, vakanties en uitstapjes naar de 'super 8-camera' greep en het gezinsgeluk voor de eeuwigheid vastlegde, om later met ratelende projector terug te zien hoe oom Frans op de kinderboerderij vlak voor een ezel stond, waarbij het van opzij wel leek of hij zélf een staart had. Hahahahaha! En dan brandde de film door en moest onder luid gevloek met priegelige stukjes sellotape geplakt worden.

Opvallend is, zo signaleerden de makers van de documentaire, dat het bijna altijd mánnen waren die de camera hanteerden. Waarom was dat? Waren vrouwen er te stom voor? 'Nee, Henk, doe jíj het maar, want dat is allemaal elektrisch'? Of was er iets anders aan de hand?

Onlangs zocht mijn dochter, 20 en doortastender dan haar ouders, ónze oude gezinsbeelden bij elkaar. Ze stonden op verschillende beelddragers, allemaal ingehaald door de tijd, en niet meer af te spelen. Ze bracht ze naar een bedrijf dat de hele boel omzette op een courant schijfje. Daar hadden we opeens ruim 35 uur van onze eigen geschiedenis voor het grijpen.

Ook dat materiaal bleek bijna allemaal gefilmd door een man, namelijk huisgenoot P. Waarom? Was ik te stom om een camera vast te houden? Nee. Ik kon er niet tegen dat je altijd nét te laat was, met die camera. Tegen de tijd dat je dat ding had aangezet, was het al gebeurd, het eerste stapje al gezet, het eerste papje al gegeten, het schattige liedje al uitgezongen. 'Doe het nog eens?' spoorden we de kindjes dan hoopvol aan. 'Nee, wat je nét deed...zíng dan....doe dat dansje nog eens...'

'Wéér mislukt', dacht ik dan teleurgesteld, en al gauw liet ik de camera over aan P., die stug doorfilmde. Hij had gelijk. Want inmiddels kan het niemand meer schelen welke mijlpalen we éígenlijk hadden willen filmen. We zijn nu juist blij met de gewone dingen, onze kinderen nog eens murmelend te zien rondstrompelen op schoentjes maat 23, met snot op hun gezicht, de oude poes op de achtergrond die nog leefde, kijk, opa, die was toen pas twee keer gescheiden, weet je nog? En Christus koning, wat had ik een idiote jurk aan...

Urenlang kijken we hongerig naar vroeger, hangend op onze verloederde bank, die in de filmpjes nog zó mooi was dat we met terugwerkende kracht begrijpen wat we ooit in hem gezien hebben.

Allemaal dank zij P., die dóór bleef filmen.

Omdat ik er te stom voor was.

Honderden uren bewegend beeld van verjaardagen, vakanties, of gewoon het huishouden, in de vorige eeuw vastgelegd door vooral echtgenoten en vaders op 8- of 16-mm film. Omroep Max maakte er een serie van. Nérgens een touwtje uit de brievenbus te bekennen.