Goedemiddag,

Als 13-jarige fietste ik trots naar de ‘ortho’. Door de glinsterende slotjesbeugel (met felroze elastiekjes!) zou ik er eindelijk bij horen. Voor ouders is een behandeltraject bij de orthodontist een flinke aderlating, met duizenden euro’s aan kosten. Hoe weet je of je kind echt een beugel nodig heeft?

Ongeveer de helft van de kinderen tot 18 jaar krijgt vroeg of laat een tijdje een beugel. In 2014 brachten zo’n 384.976 kinderen in de leeftijd 12-15 jaar een bezoek aan een van de circa driehonderd actieve orthodontisten die Nederland telt. In 2019 was dat aantal iets afgenomen tot 382.552 kinderen, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Dat zijn veel beugels. ‘In Nederland zijn we erg gericht op preventie. We behandelen veel om in de toekomst problemen met het gebit te voorkomen’, zegt orthodontist Lydia de Vries, tevens bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Orthodontisten (NVvO).

Neem een overbeet. Daarbij is het belangrijk om er vroeg bij te zijn, zodat je de kaakgroei nog kan bijsturen. ‘Doe je dat niet, dan is er later vaak een kaakoperatie nodig om zo’n overbeet alsnog te corrigeren’, aldus de Vries.

Om de kaakgroei nog te kunnen beïnvloeden, moet een kind niet te oud zijn. ‘Het is verstandig om meisjes, die eerder beginnen met groeien, al rond 10-jarige leeftijd langs te laten komen’, zegt De Vries. Dan zijn nog niet alle tanden gewisseld. ‘Het is een misverstand dat een beugel pas mogelijk is als alle volwassen tanden zijn doorgebroken.’

In Nederland heeft een derde van de kinderen van nature een recht gebit en een derde een scheef gebit. De rest zit daar ergens tussenin: niet enorm scheef, maar ook niet bepaald recht. Valt je kind in die laatste categorie, hoe weet je dan of een beugel noodzakelijk is of toch vooral esthetisch? ‘De orthodontist zal je daar eerlijk in adviseren’, zegt De Vries. ‘Als een beugel puur voor de mooiheid is, dan geef ik dat duidelijk aan. Vervolgens laat ik ouders en kind met elkaar overleggen. In negen van de tien gevallen willen ze het dan toch graag.’

Naar schatting plaatst De Vries een kwart van de beugels vanwege esthetische redenen. ‘De lat ligt hoog op esthetisch vlak. Je wilt dat een kind de middelbare school sociaal gezien lekker doorkomt.’

Er is wel discussie over de wetenschappelijke basis van beugeladviezen. De scheidslijn tussen ‘noodzakelijk’ en ‘cosmetisch’ zou niet altijd even duidelijk zijn. ‘Ik weet niet of je dat overbehandeling moet noemen, want schoonheid kan ook een onderdeel zijn van het welbevinden’, zei Albert Feilzer, hoogleraar algemene tandheelkunde aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam, hierover eerder in deze krant. Meer lees je hier.

Ook een opvoedvraag?  a.vandenbreemer@volkskrant.nl