Samsom laat met vertrek Leerdam ander gezicht zien

In eerste instantie leek Samsom clementie te hebben met zijn blunderende fractiegenoot John Leerdam. Die had zich in het in het radioprogramma van Giel Beelen op 3FM voor gek laten zetten door serieus te reageren op de verzonnen vervroegde vrijlating van de niet-bestaande Haagse terreurverdachte Jael Jablabla. Samsom had dit dinsdag 'een beetje dom' genoemd.

Dat klinkt aardig, maar die karakterisering is in feite spijkerhard. Het zijn de bekende woorden die prinses Maxima gebruikte voor prins Willem-Alexander, toen die het had opgenomen voor haar in opspraak geraakte vader Jorge Zorreguieta. En de woorden die PVV-leider Geert Wilders klaar had voor minister Gerd Leers toen die had gezegd dat migratie een 'verrijking' voor de Nederlandse samenleving is.

Tegen RTL Nieuws verklaarde Samsom dinsdag nog dat 'iedereen fouten kan maken', maar intern zal Leerdam zwaar onder druk zijn gezet. Samsom ontkende dat tegen de pers, hij zei: 'Dat was niet nodig. Ik heb hem dinsdag laten weten wat ik ervan vond. Daarop zei hij te zullen nadenken. Vandaag heeft hij zelf besloten op te stappen.'

Wat Samsom dinsdag ook gezegd heeft, het heeft er in elk geval voor gezorgd dat Leerdam is gaan nadenken over zijn positie. In een verklaring meldde Leerdam gisteren dat hij 'niet meer kan functioneren als Kamerlid', omdat hij zich heeft laten 'verleiden tot uitspraken die niet alleen mijn geloofwaardigheid hebben geschaad, maar daarmee ook die van de Kamer als geheel en van mijn partij'.

Fractieleider Samsom was er snel bij om het besluit te rechtvaardigen. 'Het is duidelijk dat je na die uitzending als Kamerlid niet meer geloofwaardig kunt functioneren', aldus Samsom. En daarmee werd Leerdam afgeserveerd.

Blunder
Het is niet uit te sluiten dat een eerdere blunder van Leerdam heeft meegespeeld. Zo zei hij in mei 2008 in het programma De Ochtenden in reactie op de arrestatie van cartoonist Nekschot onder meer: 'Wie de bal kaatst, moet hem terug verwachten.' Dat was bepaald niet de lijn van de PvdA-fractie. Toen hij daarop werd aangevallen, beweerde hij aanvankelijk glashard dat hij in de uitzending de vrije meningsuiting te vuur en te zwaard had verdedigd. Uiteindelijk bleek dat hij ook in dat geval had gereageerd zonder de flauwste notie waarop.

Dat incident had voor Leerdam toen geen consequenties. Nu is dat wel zo. Samsom lijkt dit incident te hebben aangegrepen om te laten zien dat hij ook een harde leider kan zijn.