‘Depressie in top 3 gezondheidsproblemen’ - klopt dit wel?
Berichten verspreiden zich vaak razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Vandaag: depressie behoort tot de topdrie van gezondheidsproblemen.
Van wie komt de claim?
Geen betere dag voor een Depressiegala dan Blue Monday. De initiatiefnemers willen met het evenement het taboe op psychische aandoeningen doorbreken. Depressies komen namelijk erg veel voor. Net als vorig jaar claimen de organisatoren dat de aandoening in de topdrie staat van gezondheidsproblemen.
Klopt het?
Volgens het Trimbos-instituut krijgt bijna een op de vijf volwassenen ooit in het leven te maken met een depressie. De ziekte staat in de toptien van aandoeningen met de meeste ziektelast die het RIVM bijhoudt – alleen niet op de derde, maar op de zevende plaats. Coronaire hartziekten, beroertes en suikerziekte type 1 staan bovenaan.
Psychiater Esther van Fenema, een van de initiatiefnemers van het gala, zegt dat hun claim is gebaseerd op gegevens van de World Health Organisation (WHO). In een rapport uit 2017 stelt de gezondheidsorganisatie dat depressie wereldwijd de belangrijkste oorzaak is van ziekte en uitval. Ongeveer 4,4 procent van de wereldbevolking gaat eronder gebukt. Dat is veel, maar waren er niet nog meer mensen met tuberculose of migraine? De WHO baseert het rapport op de resultaten van een internationale studie van het Amerikaanse onderzoekscentrum Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). Daaruit blijkt dat de rangorde van ziekten nogal kan verschillen, afhankelijk van hoe zwaar bepaalde aspecten meetellen. Kijken we alleen naar hoe vaak een aandoening voorkomt, dan staan gebitsaandoeningen wereldwijd bovenaan, gevolgd door hoofdpijn en bepaalde vormen van bloedarmoede.
Een veel gehanteerde maatschaf is echter ‘Years Lived in Disability’: het aantal jaren dat mensen last hebben van een ziekte, vermenigvuldigd met een maat voor de ernst van de ziekte. ‘Die ernstmaat zegt iets over het verlies van kwaliteit van leven dat mensen door een ziekte ervaren’, legt RIVM-onderzoeker Henk Hilderink uit. De ernstmaat hebben de onderzoekers vastgesteld op basis van internationale vragenlijsten. Uitgaande van deze maatstaf staat depressie wereldwijd op de derde plaats van aandoeningen, na lage-rugpijn en hoofdpijn. Passen we dezelfde maatstaf toe in Nederland, dan staan lage-rugpijn, hoofdpijn en diabetes in de topdrie. Depressie komt dan op de vijfde plaats te staan. De RIVM telt voor de totale ziektelast ook nog mee het aantal verloren levensjaren door sterfte aan ziekten.
Eindoordeel
Afhankelijk van de maatstaf staat depressie wereldwijd op de derde plaats in een ziekteranglijst van het WHO. In Nederland staat de ziekte lager op de ranglijst.
Meer ‘klopt dit wel?’:
Pure taalverloedering, dat verwijt hoor je nogal vaak over mensen die veel chatten op bijvoorbeeld WhatsApp. Toch is volgens taalonderzoeker Lieke Verheijen juist het tegendeel waar: wie veel appt, zou beter spellen. Maar klopt dit wel?