Eventueel, want de sociaaldemocraten moeten op 21 januari over dit document stemmen. Maar volgens Martin Schulz heeft zijn partij in de onderhandelingsmarathon 'uitstekende resultaten behaald.' Naast hem knikten Angela Merkel en CSU-chef Horst Seehofer geestdriftig.

De belangrijkste inhoudelijke details sijpelden vanaf acht uur vrijdagochtend via de onderhandelaars naar de grote drom journalisten voor de deuren van de SPD-centrale, het Willy Brandthuis, waar de vergadernacht plaatsvond.

Het akkoord begint met het thema Europa en een prettige boodschap voor de Europese Unie. Onder een potentiële nieuwe Grote Coalitie wil Duitsland namelijk meer betalen aan de Europese Unie: 'We willen de EU financieel versterken, zodat ze beter opgewassen is tegen haar taken', staat er in het document. 'Daarvoor zullen we bij het opstellen van het volgende meerjarige financiële kader zorgen.' Dat lijkt op een kleine overwinning voor de SPD. Maar nog niet bekend is in hoeverre de CDU de ideeën van Schulz en Macron over verdergaande Europese integratie mee wil dragen.

Reusachtige asielzoekerscentra

Wie na dat begin denkt dat het document een SPD-rood randje heeft, komt bij het verder lezen bedrogen uit. Op de twee belangrijkste discussiepunten uit de afgelopen nacht lijken CDU en vooral CSU aan het langste eind te hebben getrokken.

Er komt een 'flexibele' bovengrens voor het aantal vluchtelingen. Per jaar wil Duitsland maximaal tussen 180 duizend en 220 duizend mensen opnemen. Ook is er in het document sprake van 'centrale opname-, beslissings- en terugstuurlocaties.' Deze reusachtige asielzoekerscentra, liefst dicht bij de grens, zijn al langer een wens van veel christendemocraten. In deze centra krijgen asielzoekers in de toekomst geen maandelijkse uitkering, maar alleen voeding en noodzakelijke dienstverlening zoals medische zorg. Deze maatregel is bedoeld om Duitsland als vestigingsland minder aantrekkelijk te maken.

Pas als de instanties hebben vastgesteld dat de kans op een verblijfsvergunning groot is, krijgt een vluchteling een normale woning in een stad of dorp toegewezen. 

Gezinshereniging blijft opgeschort voor de grote groep vluchtelingen uit Syrië en Irak die niet politiek vervolgd wordt en niet volgens de Verdragen van Genève asiel heeft gekregen, maar in het kader van een speciale regeling voor oorlogsvluchtelingen. Alleen in 'zeer schrijnende gevallen', maximaal duizend per maand, wil de eventuele nieuwe coalitie daarop een uitzondering maken. 

Tegen deze maatregel zal vermoedelijk groot protest uitbreken, van vluchtelingen zelf maar ook van de Groenen en Die Linke, die zich hard maken voor de rechten van deze groep mensen. Het afgelopen half jaar hebben tienduizenden vluchtelingen een proces aangespannen in de hoop hun families alsnog naar Duitsland te kunnen halen.

Positieflijst

Ook op het gebied van belastingen, een van de heetste hangijzers in de onderhandelingsnacht, heeft de CDU voet bij stuk gehouden. De door de sociaaldemocraten zo vurig gewenste belastingverhoging voor veelverdieners komt er niet. Het argument, dat de afgelopen dagen ook in de media al vaak werd gebruikt: de belastingdruk in Duitsland is al de hoogste van de hele EU.

Terugdenkend aan de zomer van 2015, de zomer van de Willkommenskultur, is de asielpolitiek van de CDU/CSU en SPD verder naar rechts opgeschoven dan de meeste Duitsers voor mogelijk hadden gehouden. Toch was het de SPD die bij het persbureau Reuters een lijst inleverde: de zogenaamde 'positieflijst' met daarop maar liefst zestig punten die de partij zou hebben 'binnengehaald.' Op die lijst staat onder andere dat het de sociaaldemocraten is gelukt af te spreken dat het pensioenniveau tot 2025 48 procent blijft. De CDU wilde dat eventueel verlagen.

Het is de sociaaldemocraten niet gelukt om een einde te maken aan het zorgverzekeringssysteem, waarbij rijke Duitsers met hun privéverzekering voorrang hebben ten opzichte van de Duitsers die verzekerd zijn via ziekenfondsen van de overheid. Wel heeft de SPD voor elkaar gekregen dat het werkgeversdeel in die ziekenfondsen weer gelijk wordt aan het werknemersdeel - in Duitsland betaalden werknemers de afgelopen jaren een groter deel van de premie. 

Misschien wel de grootste overwinningen van de sociaaldemocraten zitten verstopt in de paragraaf over onderwijs: kinderopvang en naschoolse opvang blijft in Duitsland voorlopig gratis, voor iedereen. En, een noviteit: de nationale overheid krijgt meer bevoegdheden om zich te bemoeien met de onderwijskwaliteit in de verschillende deelstaten. Dat was tot nu toe streng verboden. Het is goed nieuws voor de grote hoeveelheid Duitse scholen die in abominabele staat verkeert, zowel materieel als kwalitatief.

#NoGroko

Of hier inderdaad de blauwdruk van Merkels vierde kabinet is gepresenteerd, hangt dus af van de 600 gedelegeerden van de SPD. De voorzitter van de jongerentak van de partij, een fel tegenstander van een nieuwe samenwerking met de CDU, bleef vrijdagmorgen strijdvaardig twitteren onder de hashtag #NoGroko.

Duitse formatie CDU, CSU en SPD Na de Duitse verkiezingen overheerste geen opluchting in de Europese hoofdsteden - niemand twijfelde aan haar overwinning - maar wel blijdschap dat Merkel bondskanselier blijft. 'Angela' voor haar Europese collega's is de nestor van de EU-toppen, de stabiele machtsfactor.

De eerste formatiepogingen in Berlijn verliepen stroperig. Angela Merkel (CDU) moest niet alleen de uiteenlopende ideeën van Groenen en FDP zien te verenigen, ze kampte ook met de rechtse dwarsliggers van de Beierse CSU. Lees hier wat de moeilijkheden waren van de mislukte onderhandelingen. 

Na het mislukte Jamaica-experiment ging het weer 'gewoon' tussen de CDU en SPD, de twee verliezers van de Duitse verkiezingen. SPD-leider Schulz moet echter uitkijken voor verzet in zijn eigen partij.

Wat ondenkbaar leek, is toch gebeurd. Martin Schulz (SPD) schoof aan bij Angela Merkel (CDU), met als inzet de Grote Coalitie. Eenvoudig was het niet: beide politici hebben veel te verliezen.